Mijn oma kan leuk vertellen over vroeger.
Geweldig vind ik dat. Dan hangt ze weer een heel verhaal op
over hoe je toentertijd eerst allerlei pannetjes met water
moest koken voor je eens fatsoenlijk in de wastobbe kon gaan
zitten. Of dat je pas kon strijken wanneer je de strijkbout
een tijdje op hete kolen had laten staan. Prachtig! Pas dan
besef je hoe snel de vooruitgang eigenlijk gaat. Hoe moet
dat over honderd jaar zijn?
Op haar beurt vindt mijn oma het erg
leuk dat ik geïnteresseerd ben in haar verhalen. Geduldig
beantwoordt ze mijn vragen. Soms vraag ik dingen die ik stiekem
eigenlijk wel weet, maar op die manier krijg ik in ieder geval
weer een uitgebreide verhandeling over de jaren twintig of
dertig. Laatst vroeg ik met gespeelde onwetendheid hoe je
dat vroeger dan precies deed wanneer je op een doordeweekse
avond je mail wilde checken. Toen twijfelde ze. Heel even,
want ze heeft zo veel in het digitale tijdperk opgegroeide
kleinkinderen, dat ze weet wat internet is.
Al weet mijn oma dan wat internet
en e-mail is, ze gebruikt het niet. Heeft ze ook niet nodig.
In dat huishouden is de afstandsbediening het geavanceerdste
stukje elektronica en is pagina 101 van Teletekst haar invulling
van het begrip multimedia: het belangrijkste wereldnieuws
op één beeldscherm. Hoewel, ik zie soms nieuws
dat ik denk, wat moet ik hiermee? Vooral in komkommertijd.
Zo'n saaie dag waarop niets gebeurt en dat pagina 101 toch
moet worden gevuld. Afgelopen maandag was het weer eens zover.
Half Nederland hangt suf van de paaseieren in een luie tuinstoel
en wat lees ik als belangrijkste nieuws op Teletekst? 'Arjan
Erkel neemt jaar rust.'
Misschien ligt het aan mij, maar ik
vind dat geen wereldnieuws. Wanneer een als schapenherder
vermomde Bin Laden wordt gepakt of wanneer Bush wordt afgezet
als president van de Verenigde Staten of desnoods wanneer
Friesland een bloederige burgeroorlog voor de onafhankelijkheid
begint, ja, dát is zeker wereldnieuws. Maar niet dat
Arjan Erkel een jaartje rust neemt. Die jongen is maandenlang
gevangen gehouden in Dagestan, waar zijn leven in handen lag
van zijn ontvoerders. Dag in, dag uit stond hij doodsangsten
uit. Vind je het gek dat hij eenmaal terug in Nederland totaal
niets aan zijn kop wil? Zelf zou ik precies hetzelfde doen.
Wie niet? Wat nou wereldnieuws, dit is gewoon een kwestie
van oorzaak en gevolg.
Het kan best dat ik nu te kort door
de bocht ga, hoor. In mijn simpele leven heb ik immers niets
meegemaakt wat zich ook maar laat vergelijken met wat hij
allemaal heeft moeten doorstaan. Het enige wat een beetje
in de buurt komt, zijn de drie jaar Duits die ik op de middelbare
school heb gehad. Wat was dat een hel. Niet de taal of het
vak, nee, het ging vooral om de leraar. Dan stond hij daar
voor de klas, met een kapsel dat rook alsof het met bier diagonaal
over zijn schedel was geplakt en zijn stoffige, gele wollen
vest dat waarschijnlijk halverwege de jaren zestig voor het
laatst in de mode was. En maar bidden dat hij niet jou uitkoos
voor het opdreunen van een rijtje, want als je het fout had,
kwam hij op je af en blafte hij je als een omhooggevallen
grenscommandant af.
Tegenwoordig word ik nog steevast
twee keer per jaar badend in het zweet wakker en dreun ik
midden in de nacht het rijtje 'bis, durch, für, gegen,
ohne, um' op. Dát is dan mijn jeugdtrauma. Natuurlijk
peanuts vergeleken met wat Arjan Erkel heeft meegemaakt. Hij
zou hebben getekend voor een nachtmerrie over een docent met
chronisch gebrek aan sociale vaardigheden. Hij had het verwelkomd
als zachte dromen over roze wolkjes en blauwe olifantjes.
Alles beter dan de harde realiteit vol onzekerheid. Nee, hoe
meer ik erover nadenk, hoe meer ik ervan overtuigd raak, dat
het als wereldnieuws gebrachte jaartje rust van Arjan Erkel
geen wereldnieuws is.
Volgens mijn oma, die dat bericht
natuurlijk ook op Teletekst voorbij heeft zien komen, werden
vroeger trouwens ook al mensen ontvoerd. Dat is niets nieuws
en over honderd jaar zal dat zeker niet anders zijn. De vooruitgang
mag dan snel gaan, sommige dingen blijven helaas altijd hetzelfde.
Net als zinloze rijtjes Duits.