Particuliere winkeliers die van ver
komen, hebben de reputatie dat ze op de afsluitende zondag
fikse kortingen geven. Anders moeten die stapels comics mee
terug naar de andere kant van het land en dat kost in sommige
gevallen meer dan het tegen een vriendenprijs verkopen van
de resterende voorraad. Tijdens de voorgaande dagen kon je
met een vlotte babbel ook wel korting krijgen, maar op zondag
gaat dat gemakkelijker. Toch hoorde ik vandaag veel winkeliers
klagen over zeurderige klanten die met minder dan vijftig
procent korting geen genoegen nemen. Het gaat dus om de timing.
Begin je meteen over korting, dan kun je het wel vergeten.
Op deze laatste dag sluit de hal twee
uur eerder, namelijk om vijf uur. Vooral de laatste twee uur
kan een run op bepaalde stands ontstaan, veroorzaakt door
bezoekers die op het laatste moment comics tegen afbraakprijzen
willen inslaan. Ook ik was nog steeds op zoek naar wat comics
en bovendien had ik ook nog een paar mensen niet ontmoet die
ik wel graag wilde spreken. Dat het hierdoor een drukke dag
zou worden, daar twijfelde ik niet aan. Gelukkig stonden voor
vandaag minder panels op het programma en een vluchtige blik
leerde me dat geen enkel panel mij aantrok. Kortom, ik had
zeven uur om te doen dat ik wilde doen en uit ervaring wist
ik dat het krap aan zou worden.
comic-con
:: dag 4
Mijn dag begon met een ontbijt in
het hotel en omdat ik het gisteren wel prettig vond dat ik
bij het Convention Center direct kon doorlopen, deed ik het
ook nu rustig aan. Dat werkte goed, want toen ik iets voor
half elf voor de ingang van de Exhibit Hall stond, kon ik
zonder problemen naar binnen. Eén van de dingen die
ik moest doen, was het completeren van mijn verzameling GloomCookie,
een nieuwe serie van uitgeverij Slave Labor. Waar de grotere
uitgeverijen geen eigen comics in hun stand verkopen, deed
Slave Labor dat wel en van elke serie waren praktisch alle
oude nummers aanwezig, dus het zoeken naar de ontbrekende
deeltjes was zo gebeurd. Na het afrekenen zag ik dat in de
hoek van GloomCookie twee mensen aanschoven en inderdaad,
dat waren schrijfster Serena Valentino en tekenaar Ted Naifeh.
Geen lange rij, geen drukte, dus ik maakte van de gelegenheid
gebruik en liet Ted een schets maken. Serena vertelde me intussen
dat Ted binnenkort afscheid neemt als tekenaar en gaat werken
aan zijn nieuwe serie How Loathsome, waarvan ik een ashcan
meekreeg. Een opvolger voor Ted is al aangetrokken en ik hoop
maar dat die tekenaar het er goed vanaf brengt. Een groot
deel van de kracht van de serie ligt immers in het stilistische
tekenwerk.
Via wat omwegen kwam ik uit bij de
stand van David Mack en Brian Michael Bendis. Brian had het
nu minder druk, zodat hij tijd had voor een uitgebreide babbel.
Hij vond het wel grappig dat veel bezoekers hem vragen hoe
hij het toch voor elkaar krijgt om zo veel verschillende comics
tegelijk te maken. Het antwoord is namelijk simpel: zo veel
comics schrijft hij niet per maand. Zo is zijn verhaal voor
Daredevil al ruim een jaar af en is het verder het probleem
van Marvel dat ze die comics niet op tijd uitgeven. Met de
serie Powers loopt hij bovendien een nummer of vier voor op
schema, zodat hij momenteel alleen elke maand werkt aan de
nieuwe series Hellspawn en Ultimate Spider-Man. Toen we het
over Hellspawn hadden en ik hem vroeg of hij wist waarom Todd
McFarlane niet aanwezig was, vertelde hij me dat Todds afwezigheid
niets te maken heeft met de rechtszaak. Todd had de beslissing
al maanden geleden gemaakt en wilde deze zomer met zijn gezin
doorbrengen. Op dat moment kwam Melanie Simmons langs, redactrice
bij Todd McFarlane Productions. Zij kent me al van mijn werk
als vertaler van Spawn en Sam and Twitch, dus we hadden gespreksstof
genoeg. Brian deed er een schepje bovenop en stelde Melanie
en mij voor aan Alberto Ponticelli, de Italiaanse tekenaar
van het meest recente verhaal uit Sam and Twitch. Schrijver,
tekenaar, redactrice, vertaler... een bont gezelschap.
De stand van CrossGen bleef veel mensen
trekken, maar schrijver Ron Marz herkende mijn naam nog uit
de tijd dat hij voor DC aan Green Lantern werkte, dus met
mij knoopte hij een gesprek aan. Via Ron bemachtigde ik het
zwarte CrossGen T-shirt en hij vertelde me wat hij in grote
lijnen met zijn tweetal series, Mystic en Scion, van plan
is. Naast Ron zat Jim Cheung, tekenaar van Scion, en nadat
Ron me had voorgesteld, maakte Jim een schets voor me. Intussen
begon aan de andere kant van de stand Brandon Peterson, tekenaar
van Mystic, aan zijn signeersessie. Vóór mij
in de rij stonden nog drie mensen, maar toen de eerste schets
dik tien minuten in beslag nam, kondigde Brandon toch maar
aan dat hij wat minder gedetailleerde schetsen ging maken.
Leuk voornemen, maar toen ik aan de beurt was en bleek dat
ook hij mijn naam kende, liet hij zich toch weer verleiden
tot een akelig gedetailleerde schets. Hij gaf zelf al toe
dat hij een perfectionist is en vaak maar op het laatste moment
de deadlines haalt. Terwijl ik daar stond te wachten, kwam
ik heel toevallig nog een Nederlandse vriend tegen die in
California op doorreis was en deze dag van de Comic-Con even
meepikte. Een korte babbel later kon ik op jacht naar het
laatste restje ontbrekende comics in mijn verzameling.
Al snel bleek dat bij geen enkele
stand de meest recente comics aanwezig waren. Ik was onder
meer op zoek naar de laatste delen van Hellblazer, maar die
ontbraken echt overal. Comics van de laatste zes maanden waren
niet verkrijgbaar. Van de twee Nederlandse stripwinkeleigenaren
die ik tijdens de Expo had ontmoet, hoorde ik hetzelfde verhaal,
dus het was duidelijk dat ik een paar comics kon doorstrepen.
Wel vond ik een aardig aantal delen van Crisis on Infinite
Earths, maar daarmee werd mijn portemonnee verdacht leeg.
De bodem was in zicht en ik mocht niet vergeten dat ik ook
nog moest eten. Na het afrekenen werd ik aangesproken door
weer een Nederlander die mijn naam op mijn badge zag. Het
ging om een stripwinkeleigenaar uit Amsterdam, die hier samen
was met een collega en met Michel Nadorp. Verrassend, want
Michel is niet alleen collega-vertaler maar ook mijn voorganger
als schrijver van de rubriek over comics in Stripschrift.
Om twee uur zou Michel bij de DC stand staan, en ja, rond
de klok van twee liep ik hem inderdaad tegen het lijf. Deze
zondag werd meer en meer de dag van de mensen die ik nog even
wilde ontmoeten. Dat gold al helemaal toen ik ergens tussen
de particuliere stands Brian Pulido tegenkwam, de hoofdredacteur
van Chaos! Comics. Hij herkende me van de Stripdagen in 1999
en al pratend over het wel en wee van comics liepen we naar
zijn stand, waar ik daarna een tijdje met zijn vrouw Francisca
heb staan praten, die in Nederland is geboren en opvallend
goed Nederlands spreekt.
comic-con
:: eindsprint en afsluiting
Verderop knoopte ik nog kort een gesprek
aan met Terry Moore en net toen ik hem de hand wilde schudden,
dook Brian Michael Bendis voor me op. Blijkbaar had Terry
het hele weekend al mensen die zijn stand hadden bezocht meteen
doorgestuurd naar de stand van Brian en David, waarvoor Brian
hem braaf bedankte. Dat herinnerde me eraan dat ik nog een
print bij David wilde kopen. Ik had zijn map vrijdag al doorgekeken
en had toen veel mooie prints gezien, dus ik kon achter Brian
aan richting hun stand. Daar gaf ik mijn laatste dollars uit
aan de twee gesigneerde Kabuki prints, zodat ik de paperback
van Brians eerste professionele project genaamd Goldfish moest
laten liggen. Brian had me jaren geleden twee nummers opgestuurd,
maar de resterende delen had ik nooit kunnen vinden en toen
ik dat vertelde gaf hij tot mijn stomme verbazing die paperback
van zeventien dollar mee en maakte hij klein schetsje voor
me. Ja, de ultieme zelfpromotor! Honderd procent het tegenovergestelde
van Neal Adams, als ik de verhalen van sommige bezoekers mocht
geloven. Neal vraagt belachelijk veel geld voor een schets
die achteraf van een niveau blijkt te zijn dat zelfs mijn
buurjongetje te min vindt. Aan de andere kant is dat wel leuk
aan de Comic-Con. Je treft een grote verscheidenheid aan persoonlijkheden.
Van dom tot intelligent, van vriendelijk tot heel arrogant.
Ik roep altijd dat ik comics op de kwaliteit van het werk
beoordeel, maar bij sommige series speelt het eerlijk gezegd
toch een beetje mee dat de persoon achter de comic een aardige
man of vrouw is. Het mag eigenlijk niet, maar het respect
voor de persoon kleurt je beoordeling van het werk in.
Met nog een uur voor de boeg maakte
ik een grote ronde door de hal en liep ik boven ook nog langs
de tafels waar er weer vrolijk op los werd gesigneerd. Vandaag
waren de grote namen inmiddels vertrokken en stond de langste
rij voor een signeersessie van Top Cow, inclusief Marc Silvestri
en Yancy Butler, de actrice die in de televisiefilm Witchblade
de rol van Sara Pezzini speelt. Op weg naar beneden kwam ik
Paul Jenkins weer tegen en terwijl hij me vertelde wat hij
met series als Sentry en Witchblade van plan is, liepen we
richting de stand van Marvel. Daar was het uitgestorven, want
met nog tien minuten op de klok verzocht de omroepster de
bezoekers vriendelijk de zaal te verlaten. Chris Claremont
werd in een verlaten hoekje van de stand geïnterviewd
en Bill Rosemann maakte met een bezoeker een praatje. Toeval
of niet, het was de laatste persoon die ik nog wilde spreken,
namelijk Augie de Blieck Jr, schrijver voor Comic Book Resources
en samen met mijzelf de persoon met de meeste geplaatste brieven
in Erik Larsens serie Savage Dragon. Augie en ik e-mailen
al jaren heen en weer, maar we hadden elkaar nog nooit ontmoet.
Nadat ook Chris Claremont, Joe Quesada en redactrice Bobbie
Chase zich in het gesprek hadden gemengd, leek het wel een
reünie van oude bekenden en samen met Augie vielen we
op de rand van vijf uur als afsluiter nog even Erik Larsen
lastig. Sommige dingen kun je niet plannen, die gebeuren gewoon.
Die avond trakteerde ik mezelf op
een dubbele portie Chinees bij de Panda Express in Horton
Plaza en als afsluiter van de zes hectische dagen vond ik
het tijd voor wat dom vermaak. Dat vond ik in de vorm van
Scary Movie, een film die in Amerika al een tijdje draaide
en inmiddels ook in Nederland draait. De oorspronkelijke titel
was Scream If You Know What I Did Last Halloween en inderdaad,
al die films worden geparodieerd, soms scène voor scène,
met veel platte, grensverleggende humor. Het was een korte
film die het ene oor in en het andere oor uit ging, maar ik
heb toch flink gelachen om bijvoorbeeld de parodie op The
Sixth Sense en de smerige variant op The Blair Witch Project.
Uitgeput en uitgeblust keerde ik terug naar het hotel en ik
herinner me nog vaag iets over tanden poetsen, maar daarna
heb ik zeker tien uur aan één stuk door geslapen.
Dat was geen probleem.
De twee dagen na de Comic-Con heb
ik het rustig aan gedaan, met eerst een ritje met de Trolley
naar Mission Valley, waar reusachtige winkelcentra garant
staan voor uren winkelen. Daarna ben ik met de bus nog naar
Mission Beach geweest, want als je op vakantie gaat en het
is de hele week mooi weer, wil je niet bleekjes weer thuiskomen
omdat je al die tijd in het Convention Center hebt rondgelopen.
Uiteindelijk vertrok ik dinsdag weer richting Nederland, nu
zonder vertragingen, en zette ik vanwege het tijdsverschil
zo'n vierentwintig uur later voet op vaste grond. Met twee
koffers propvol met comics, een schetsenboek vol nieuwe schetsen,
een kladboek vol aantekeningen en meer herinneringen dan ik
ooit in een zesdelig reisverslag kwijt kan. En ja, ik zou
het zo weer doen.
comic-con
international - convention center, san diego feeddate:
23.07.00