Vroeger, voor ik begon met vertalen,
was je me nooit zo opgevallen. Nu moet ik toegeven, dat ik
tijdens de jaren tachtig sowieso zelden keek naar wie de comics
hadden gemaakt. Als ik drie namen had onthouden, dan was dat
veel. Het waren bovendien allemaal tekenaars, want als knul
van tien lette ik toch vooral op mooie plaatjes. Zoals het
een knul van tien betaamt. Tegen de tijd dat ik aan de slag
ging als vertaler, was ik beter op de hoogte van wie nu wat
schreef, maar zelfs toen had ik niet echt een mening over
je. Voor mij was je gewoon een schrijver.
Ook daarna duurde het nog even. Ik
zat in het jaar van mijn eindexamen en ik had het eerste jaar
van mijn studie voor de boeg, dus toen ik werd gevraagd als
vaste vertaler voor de Fantastic Four, zei ik eerst instantie
nee. Pas toen een compromis werd voorgesteld, waarbij een
collega en ik deze vertaling om beurten voor onze rekening
zouden nemen, stemde ik toe. Zo kon het deralve gebeuren,
dat ik jouw werk eens per zes maanden voor de kiezen kreeg.
Het was in het Nederlands namelijk een kwartaalserie van specials.
En ergens in de loop van het tweede jaar ging het me opvallen.
Hoe enorm ik opzag tegen het moeten vertalen van jouw werk.
Want laten we niet om de feiten heen
blijven draaien, ik vond jouw werk van een bedenkelijk niveau.
Ik vond de verhalen doorzichtig en clichématig en de
dialogen bestonden voor het grootste gedeelte uit expositie
van personages die elkaar dingen vertelden die ze allang wisten.
Types die een zin beginnen met 'Zoals je weet' en dan vier
balloons lang een hele spreekbeurt ophangen. Want stel je
voor dat de lieve lezertjes het niet snappen. Heel informatief
als je schrijft voor een doelgroep van achtjarigen, maar als
je zo rond de achttien bent, is dit exact het toontje waar
je ouders om kunt haten. Op een gegeven moment ga je tijdens
het vertalen ook naar de comic schreeuwen. Zo vreselijk werden
de teksten. Alles kon ik erop afreageren. Alles! Een psychiater
had ik niet nodig.
In het begin las ik alle comics die
ik had overgeslagen, de tussenliggende deeltjes die mijn collega
had vertaald. Maar na een tijdje werd ik zo misselijk van
je flauwe plotwendingen met persoonlijke ontwikkelingen die
een slechte, Spaanstalige soap niet zouden hebben misstaan,
dat ik ze ging overslaan. Dan begon ik doodleuk drie Amerikaanse
nummers later direct aan het vertalen. En het grappige was,
ik kon het volgen. Het leek dus niet alleen op een soap, het
wás een soap. Ik krijg nu nog steeds groene vlekken
als ik terugdenk aan de zo puberale verwikkelingen rondom
Lyja de Skrull. Als zij de hoofdrol speelde, hoopte ik, dat
net dát nummer voor mijn collega zou zijn.
Een vrolijke herinnering is het dus
niet, aan de periode van vier jaar dat ik je heb vertaald.
Maar het levert de beste verhalen op voor feesten en partijen.
Als iemand op een verjaardag beweert, dat hij de slechtste
baan aller tijden had toen hij tot zijn oksels in de koeienstront
en paardenspuug stond, krijg ik die persoon stil met mijn
relaas over jouw Fantastic Four. Daar ben ik je dan wel weer
dankbaar voor.