Vorig jaar verrasten de gebroeders
Joel en Ethan Coen met het satirische O Brother, Where Art
Thou? Hun nieuwste productie, The Man Who Wasn't There, is
lang niet zo dik aangezet en wordt in extreem stilistisch
zwart-wit neergezet, maar bevat nog altijd het subtiel absurdisme
dat op de vreemdste momenten een glimlach op het gezicht kan
toveren. De hoofdrol is weggelegd voor Billy Bob Thornton,
die vrijwel de gehele film passief voor zich uitkijkt.
Thornton speelt Ed Crane, een kapper
ergens in het Amerika van eind jaren veertig, begin jaren
vijftig. Hij weet zo goed als zeker dat zijn vrouw Doris (Frances
McDormand) een verhouding heeft met haar baas Big Dave (sterk
gespeeld door James Gandolfini). Hij treft een zakenman die
op korte termijn tienduizend dollar nodig heeft voor het opstarten
van een stomerij. Ed ruikt geld en perst Dave af, hetgeen
een reusachtige kettingreactie tot gevolg heeft, waarbij Doris
wordt verdacht van de moord op Dave, Ed zijn heil zoekt bij
een veel te jong pianotalentje (een leuke rol voor Scarlett
Johansson) en uiteindelijk op zijn beurt wordt verdacht van
de moord op de gladde zakenman die er met zijn geld vandoor
is gegaan.
Van begin tot eind wordt met symboliek
en vorm gespeeld. Het sombere zwart-wit zet iedere scène
haarscherp neer en neigt naar een sfeervolle groenwitte duotoon,
Ed verliest zichzelf in een apathisch ritme en vele kleine
obsessies en tussendoor wordt hij bezocht door een UFO. Vanwege
deze en andere zijwegen ligt het tempo bijzonder laag. Het
is jammer dat het verhaal soms ondergeschikt lijkt aan het
maken van mooie shots, maar de leegte van Eds bestaan komt
op deze manier des te beter over. Bovendien is het dankzij
Thorntons voortreffelijke spel en mimiek geen echt bezwaar.
Hoewel de sfeer tegen het eind van
de vertelling enigszins wegebt, blijft The Man Who Wasn't
There een intrigerend geheel. De heldere stijl, de typische
Coen humor en de meer dan degelijke acteerprestaties zijn
wederom een welkome afwisseling tussen het kaskrakergeweld
dat Hollywood over het publiek uitstort. Benieuwd wat de broers
volgend jaar verzinnen.
the man
who wasn't there
- 116 min (joel coen) cast: billy bob thornton,
frances mcdormand, james gandolfini, jon polito & scarlett
johansson gezien: 30.01.02 - rotterdam, pathe
schouwburgplein (iffr 2002)