Acteur Jack Nicholson is de laatste
jaren een heel stuk kieskeuriger geworden bij het uitzoeken
van zijn rollen. In About Schmidt speelt hij een uitgebluste
zestiger die zich na zijn pensioen afvraagt wat hij in zijn
leven heeft bereikt. Voor deze rol kwam Nicholson aan, liet
hij zijn gebruikelijke sarcastische grijns thuis en liet hij
zich zonder gêne portretteren als een humeurige, uitgezakte
oude man voor wie het leven weinig zin meer heeft.
Warren Schmidt (Nicholson) is actuaris
bij een verzekeringsmaatschappij in Omaha, Nebraska. Op de
dag dat hij met pensioen gaat, klinken de speeches eerder
als een grafrede, maar Schmidt neemt alles glimlachend in
ontvangst. Eenmaal thuis ontdekt hij, dat hij ook definitief
is vervreemd van zijn vrouw Helen (June Squibb), die geen
probleem heeft met de voor hem volstrekt onacceptabele trouwplannen
van hun enige dochter Jeannie (Hope Davis). Dan neemt zijn
leven een tragische wending en reist hij af naar Denver, in
de overtuiging dat hij zijn aldaar woonachtige dochter op
andere gedachten kan brengen. De rode draad door de odyssee
van Schmidt is tevens zijn redding: een correspondentie met
een weeskind uit Tanzania.
Nicholson levert formidabel werk af.
Met name de manier waarop hij Schmidts treurige eenzaamheid
bedekt met een dun laagje onverschilligheid, levert de juiste
toon op. Daarbij is zijn weg bezaaid met excentrieke types,
waaronder de kleurrijke familie van Jeannie's toekomstige
echtgenoot Randall Hertzell (Dermot Mulroney), die voor een
scherp contrast en een akelig gevoel van verdergaande vervreemding
zorgt. Schmidt prikt immers brutaal door vals sentiment heen,
maar dankzij prima tegenspel van Davis wekt hij zelf steeds
minder sympathie op. De ironie dat hij uiteindelijk zijn vertedering
vindt in de correspondentie met Ndugu, kan hem niet ontgaan.
Regisseur Alexander Payne houdt sowieso
wel van een stevige ironie. Vaak strooit hij daarbij met levenswijsheden
en memorabele scènes die zo absurd zijn, dat ze met
iedere andere cast de effectiviteit van de rolprent zouden
ondermijnen. About Schmidt mist de plank echter niet. Met
Nicholson als dragende kracht verandert de zoektocht van een
oude man naar zijn eigen identiteit in een statement over
de maatschappij dat zomaar in de filmprijzen kan vallen.
about
schmidt
- 125 min (alexander payne) cast: jack nicholson,
hope davis, kathy bates, dermot mulroney & june squibb
gezien: 30.12.02 - utrecht, springhaver