John Malkovich maakt zijn regiedebuut
met de Spaans-Amerikaanse productie The Dancer Upstairs, een
op het gelijknamige boek gebaseerde film die zich afspeelt
in een overigens niet nader genoemd land ergens in Latijns-Amerika.
In zijn loopbaan als acteur heeft Malkovich een voorliefde
ontwikkeld voor de kleinere, alternatieve film en dat is merkbaar
aan onder meer de minutieuze aandacht voor de karakters, het
landschap en de subtiele details.
Centrale figuur is inspecteur Agustín
Rejas (Javier Bardem). Met zijn kalme houding is hij een oase
van rust in een land dat aan de vooravond van een revolutie
staat. Aan de lopende band worden aanslagen gepleegd in de
naam van revolutieleider Ezéquiel. Kinderen die zichzelf
opblazen, schoolmeisjes die in het wilde weg schieten en toneelspelers
die de politieke kopstukken uit het publiek om het leven brengen;
het geweld kent geen grenzen. In zijn jacht op Ezéquiel
strijdt Rejas voor politieke rust, maar ook met name voor
spirituele rust. Hij verruilt de oppervlakkigheid van zijn
vrouw voor de serene warmte van Yolanda (Laura Morante), de
danslerares van zijn dochtertje, al weet hij dat de problemen
die dit meebrengt talrijk zijn.
Hoewel het prima is dat tijd wordt
genomen voor het zorgvuldig neerzetten van de karakters en
hun plaats in de hiërarchie van het politieke spectrum,
kan niet worden verhuld, dat de plot flinterdun en doorzichtig
is. Bovendien klinken de dialogen erg cliché uit de
monden van acteurs voor wie Engels niet de moedertaal is.
Zo is het gescheld van Rejas' collega Sucre (Juan Diego Botto)
eerder lachwekkend. Daar staat tegenover, dat de sfeer van
sociale onrust en politieke corruptie trefzeker tot uitdrukking
komt. Het levert een mooi contrast met Rejas op, die snapt
dat de dictatoriale regering wel een revolutionaire reactie
móet opleveren.
Uiteindelijk gaat The Dancer Upstairs
meer over de persoonlijke dan over de politieke kant van het
verhaal. Ergens is dat jammer, aangezien het in deze tijden
toch al lastige onderwerp van terreurdaden verder evenwichtig
wordt belicht. Iets meer aandacht was hier zeer zeker op zijn
plaats geweest. Aan de andere kant gaat het in essentie natuurlijk
voornamelijk over Rejas. In dat opzicht kan Malkovich terugkijken
op een uitstekend debuut.
the dancer
upstairs
- 133 min (john malkovich) cast: javier bardem,
laura morante, juan diego botto, elvira mínguez, oliver
cotton & abel folk gezien: 20.01.04 -
amsterdam, tuschinski