Elke daad heeft zijn gevolgen. In
de kern is dat het thema van de tijdreisfilm The Butterfly
Effect, waarin de aan black-outs lijdende student Evan Treborn
(Ashton Kutcher) ontdekt hoe groot de gevolgen zijn van een
verandering in zijn verleden. Zo beslist één
keer een grote mond op zevenjarige leeftijd over het lot van
zijn beste vriendin, maar geheel onbedoeld ook over het lot
van haar agressieve broer. En dus moet hij weer helemaal opnieuw
beginnen.
Evans black-outs beginnen al op jonge
leeftijd, waardoor hij zich van cruciale gebeurtenissen niets
kan herinneren. Waarom staat hij opeens met een mes in de
keuken? Wat is er gebeurd toen hij en zijn vrienden Lenny
(Elden Henson), Kayleigh (Amy Smart) en haar broertje Tommy
(William Lee Scott) een stuk explosief in de brievenbus van
een buurtbewoner deed? Het is een kwaal die hij blijkbaar
heeft geërfd van zijn vader, die zijn dagen in de gevangenis
slijt. Als geheugenoefening houdt Evan een dagboek bij en
als student ontdekt hij, dat hij door het lezen over de black-outs
terug in de tijd kan reizen. Hij maakt een eind aan misstanden
en jeugdtrauma's, maar aan elke nieuwe verandering kleven
ongewenste neveneffecten.
Gegeven de thematiek en de starpower
van Kutcher is het opvallend dat de plot zo uitgebreid de
tijd neemt voor het opzetten van de centrale conflicten. We
zien Evan en zijn drietal vrienden eerst op zeven- en dertienjarige
leeftijd, waardoor het uiteindelijke tijdreizen verderop in
het verhaal veel intuïtiever in de context kan worden
geplaatst. Wanneer het zover is, valt desondanks de bodem
onder het concept vandaan: urgentie maakt plaats voor een
simpele nieuwsgierigheid naar wat in de nieuwe alternatieve
realiteit is veranderd, de oplossing voor Evans problemen
ligt zeer voor de hand en de afronding lost de belofte van
de boeiende eerste helft bij lange na niet in.
Dat The Butterfly Effect nergens expliciet
uitlegt hoe Evan door de tijd kan reizen, is niet erg. Het
had immers enkel geleid tot pseudo-wetenschappelijke expositie,
die niets aan de plot had toegevoegd. Wat wel een gemis blijkt,
is de gemakkelijke vertelstructuur zodra de reizen naar het
verleden beginnen: elke scène vertelt Evan wat hij
wil, waar hij vervolgens heen moet en wat hij daar moet doen,
als een soort pratende routekaart van het verleden.
the butterfly
effect
- 113 min (eric bress & j mackye gruber) cast:
ashton kutcher, amy smart, william lee scott, elden henson,
melora walters, logan lerman & john patrick amedori gezien:
03.08.04 - utrecht, camera / studio