De door Gerrard Verhage geschreven
en geregisseerde Nederlandse speelfilm De Dominee is deels
gebaseerd op de gelijknamige roman over de opkomst en ondergang
van maffiabaas Klaas Bruinsma. Zoals het een echt misdaadverhaal
betaamt, bestaat de rest van het scenario uit het dramatiseren,
aandikken en uitvergroten van universele misdaadclichés.
Het nadeel van clichés is echter, dat ze voorspelbaar
en vaak zeer vlak zijn.
Vlak en voorspelbaar, zo begint ook
de vertelling over Klaas Donkers (Peter Paul Muller), die
in de jaren zeventig met goede vriend Adri (Frank Lammers)
een gouden handel ziet in het kopen en verkopen van verdovende
middelen. In vogelvlucht wordt getoond hoe het tweetal zich
snel opwerkt naar de top. Hoewel ze alles netjes en zakelijk
willen doen, dus alleen softdrugs en geweld als uiterste middel,
raakt Donkers meer en meer verwikkeld in zijn eigen web. Het
geld stroomt met bakken binnen, hij heeft in Annet (Chantal
Janzen) de vriendin van zijn dromen gevonden en de vicieuze
cirkel van bloederig geweld hoort gewoon bij het vak. De ondergang
dient zich echter aan wanneer een paranoïde Donkers het
vertrouwen verliest in bodyguard Adri.
Het wreekt zich, dat Verhage bijna
de volledige eerste helft gebruikt voor het geven van volgens
de misdaadformule uitgewerkte doorkijkjes in het leven van
Donkers. Niet alleen levert dat een fragmentarisch geheel
op, het resulteert tevens in een gebrek aan diepgang voor
de personages die in de tweede helft juist tegen elkaar uitgespeeld
moeten worden. Dit grote gebrek wordt verder geaccentueerd
door opvallend matte acteerprestaties van Muller en Janzen.
Alleen Lammers kan zijn karakter daadwerkelijk enige inhoud
geven, waardoor de aan stripboeken verslaafde kickbokskampioen
Adri zowel een sympathiek als een tragisch figuur wordt.
De Dominee is dus zeker gebaseerd
op een interessant idee, maar het slaat de plank net te vaak
mis. Neem bijvoorbeeld de enkele flashback naar vader Donkers
(Huub Stapel), die in vijf seconden de psyche van de maffiabaas
wil verklaren. Of het rommelige achtergrondgeluid dat het
verstaan van cruciale dialogen onmogelijk maakt. Het levert
een optelsom op, die nergens meer kan worden goedgemaakt door
een stuk strakker en spannender vertelde tweede helft.
de dominee
- 110 min (gerrard verhage) cast: peter paul
muller, frank lammers, chantal janzen, huub stapel & tygo
gernandt gezien: 07.09.04 - utrecht, camera
/ studio