Een man en vrouw rennen over straat,
zijn lange jas boven hun hoofd als tegen de regen. Het regent
echter niet. In tegendeel, de zon staat aan de hemel. Eenmaal
binnen hijgt de één, "Zou zonlicht echt
zo gevaarlijk zijn als ze zeggen?" Deze vraag is typerend
voor de terloopse manier waarop in het door Michael Winterbottom
geregisseerde Code 46 een toekomstbeeld wordt geschetst. Veel
is herkenbaar, hetzelfde bijna, maar tegelijkertijd is toch
vrijwel alles anders.
In een wereld waar klonen gemeengoed
is geworden, wordt de voortplanting bijvoorbeeld streng geregeld.
Paren met een overeenkomstige DNA-structuur mogen geen kinderen
krijgen. Komt het toch tot zwangerschap, dan is sprake van
een overtreding van code 46. Een hersenspoeling en een abortus
vormen vervolgens de gebruikelijke procedure. Het is een procedure
waarmee William Geld (Tim Robbins) en Maria Gonzales (Samantha
Morton) plotseling worden geconfronteerd. Wanneer hij als
frauderechercheur haar als verdachte van gesjoemel met identiteitsbewijzen
laat lopen, blijven de twee zich tot elkaar aangetrokken voelen,
met alle gevolgen van dien. Want ja, de getrouwde rechercheur
en het simpele fabrieksmeisje delen een DNA-structuur.
Het terloopse waarmee futuristische
snufjes en ontwikkelingen in het scenario zijn verwerkt, wordt
weerspiegeld door de manier waarop Winterbottom deze nabije
toekomst in beeld brengt. Een dagboek waarin de recente ervaringen
als bewegende beelden worden opgeslagen, is al net zo vanzelfsprekend
als de panoramashots waarin spaarzame computereffecten subtiel
samensmelten met een bestaande skyline. Culturen zijn zodanig
vermengd, dat sprake is van een cultuurloze samenleving en
tegen een achtergrond van klassensegregatie krijgt zowel Robbins
als Morton ruimte voor integer spel. Zwijgend, vrijend of
pratend, dat maakt niet uit.
Nieuw is het allemaal niet, wat Winterbottom
laat zien. Van de futuristische maatschappij tot de lome,
intuïtieve manier van filmen, Code 46 lijkt soms op een
mengeling van genres en bekende klassiekers. Dat dit geen
dringend punt van kritiek is, ligt aan de wijze waaróp
het allemaal plaatsvindt. Die is namelijk erg prettig en vermakelijk,
onopvallend en onderhuids doch van begin tot eind intrigerend
en zo af en toe zelfs adembenemend.
code 46
- 93 min (michael winterbottom) cast: tim
robbins, samantha morton, jeanne balibar & om puri gezien:
04.05.05 - utrecht, 't hoogt