De Zweedse productie As It Is In Heaven
schuwt de sentimenten niet. Alle denkbare archetypen en clichés
worden uit de kast gehaald, waarna regisseur Kay Pollak het
geheel overgiet met een sausje van herkenbare alledaagsheid.
Vooral dat laatste maakt dat het soms zoete verhaal de juiste
snaren raakt zonder dat het wordt doorgetrokken in het absurde.
Het succes in Zweden vorig jaar mag daardoor toch zeker geen
grote verrassing meer zijn.
Spil van het scenario is Daniel Daréus
(Michael Nyqvist), een wereldberoemde dirigent die na jaren
roofbouw op zijn lichaam nu is veroordeeld tot rust in het
dorp waar hij zijn jeugd heeft doorgebracht. Omdat hij ooit
een andere naam heeft aangenomen, wordt hij in eerste instantie
niet herkend door de jongens die hem vroeger hebben gepest.
De strenge pastoor Stig (Niklas Falk) vraagt of hij als kenner
wil luisteren naar het plaatselijke kerkkoor. Na enige twijfel
stemt Daniel toe en laat hij zich weer meeslepen door de passie
voor zang en muziek. Hij wil van het koor een eenheid smeden,
de dorpsbewoners hun eigen stem laten vinden, zowel letterlijk
als figuurlijk. Hij raakt de harten van velen, maar dat is
uiteraard niet zonder gevolgen.
In de drang naar het neerzetten van
mensen die zo gewoon mogelijk zijn, laat Pollak zijn acteurs
geregeld overacteren. Vooral Nyqvist speelt zijn personage
of hij op het toneel staat, een plek waar elk gebaar moet
worden uitvergroot en aangezet. Het blijkt een stijlvorm,
omdat enkel op die wijze de archetypen van de dorpsbewoners
effectief tot uiting kunnen komen. Ook de romantische spanning
tussen Daniel en de caissière Lena (Frida Hallgren)
past binnen dat stramien en hetzelfde geldt voor de persoonlijke
ontwikkelingen die de overige leden van het koor doormaken.
Alles moet groot, groter, grootst, omdat het leven van Daniel
ook zo is.
Na een voortkabbelende eerste helft
gaat het tempo halverwege omhoog. Bijgestaan door de voortreffelijke
muziek raast het koor, maar vooral Daniel, op het noodlot
af. Voorspelbaar, wellicht. Niettemin is de vormgeving van
de finale zo sterk, dat het verhaal van de film alsnog aangrijpt.
Op dat moment zijn de in veelvoud aanwezige clichés
en het gebrek aan relativering voor heel even geen bezwaar.
Dan is het gewoon genieten van het totaalplaatje.
as it
is in heaven
- 132 min (kay pollak) cast: michael nyqvist,
frida hallgren, ingela olsson, lennart jähkel, niklas
falk & helen sjöholm gezien: 19.01.06
- utrecht, springhaver