De tijd dat regisseur David Cronenberg
toch vooral was geïnteresseerd in buitenissige verhalen
lijkt nu definitief voorbij. Hoewel geweld een belangrijk
onderdeel blijft van zijn werk, ligt de nadruk meer op het
menselijke aspect. In dat opzicht is Eastern Promises een
logische volgende stap in zijn oeuvre en is het geen verrassing
dat opnieuw een hoofdrol is weggelegd voor Viggo Mortensen,
die zich maar al te graag onderdompelt in een fysiek zware,
veeleisende klus.
Wanneer een jong meisje tijdens haar
bevalling sterft, wil vroedvrouw Anna Khitrova (Naomi Watts)
de baby graag bij diens familie afleveren. Haar enige aanknopingspunt
is het dagboek van de overleden moeder, geschreven in het
Russisch. Ze klopt aan bij oom Stepan (Jerzy Skolimowski),
die haar helpt bij de vertaling, waarna het spoor leidt naar
het restaurant van Semyon (Armin Mueller-Stahl), een maffiabaas
in London wiens zoon Kirill (Vincent Cassel) in het dagboek
wordt genoemd. Zo raakt Anna ineens verzeild in de schimmige
onderwereld, waar de verhoudingen verder op scherp worden
gezet door de veel te losbandige Kirill en puin moet worden
geruimd door chauffeur Nikolai (Mortensen). Ondanks alle waarschuwingen
bijt ze zich vast in de zaak.
Opvallende accenten kunnen in films
gemakkelijk een obstakel vormen. Ook hier duurt het even voor
het verhaal daar doorheen prikt. Het lage tempo is dus ook
in dat opzicht meer dan functioneel, waarna het vakkundig
bijdraagt aan het opbouwen van een erg ongemakkelijke spanning.
Al is het scenario in essentie niet heel gecompliceerd, het
bevat halverwege wel een indringende wending van verraad en
familietrots, wat uitmondt in het hoogtepunt van de film:
Mortensen die het in een badhuis helemaal naakt opneemt tegen
met messen bewapende huurmoordenaars. Zijn kwetsbaarheid maakt
die scène aangrijpender dan honderden vuurgevechten
bijeen.
Het is spijtig dat de rol van Watts
zo ondankbaar is; te vaak moet zij slechts het verhaal in
de juiste richting duwen en dat maakt Anna misschien wat te
naïef. De familierelaties binnen de Russische maffia
maken dat grotendeels goed. En Mortensen, zijn lichaam vol
met vele indrukwekkende, traditioneel Russische tatoeages,
maakt van Eastern Promises een ronduit beklemmende ervaring
en een mooi vormgegeven botsing tussen twee culturen.
eastern
promises
- 100 min (david cronenberg) cast: naomi
watts, viggo mortensen, armin mueller-stahl, vincent cassel
& jerzy skolimowski gezien: 09.12.07
- utrecht, louis hartlooper