Op het moment dat Death: the High
Cost of Living verscheen, had Neil Gaiman al een aantal jaar
goed aan de weg getimmerd als schrijver van de serie The Sandman.
De hoofdrollen in die klassieke reeks waren weggelegd voor
Dream (ofwel Sandman, ofwel Oneiros, ofwel Morpheus) en zijn
familie, samen ook wel de Endless genoemd. In het achtste
nummer van die reeks had Gaiman zijn lezers al kennis laten
maken met Death, de af en toe naïeve maar wel oprechte
oudere zus van Dream, altijd gekleed in het zwart en altijd
met een zilveren ankh om haar nek. Death bleek al snel een
intrigerend en tot de verbeelding sprekend personage, dus
onverwacht kwam de driedelige miniserie met haar in de hoofdrol
niet (hetzelfde geldt voor de tweede miniserie die enkele
jaren daarna verscheen).
Het concept achter de miniserie is
bedrieglijk eenvoudig: eens in de honderd jaar moet Death
een dag als normale sterveling op Aarde doorbrengen, opdat
ze de levens die ze normaal gesproken alleen maar neemt beter
kan begrijpen en respecteren. Death: the High Cost of Living
vertelt over die ene dag en laat zien hoe Death (als sterveling
hier Didi genoemd) met haar sterfelijkheid omgaat en welke
impact haar daden hebben op het leven van anderen. Toch is
Didi strikt genomen niet de hoofdpersonage van de serie. De
ware hoofdrol is weggelegd voor Sexton Furnival, een neerslachtige
jongen van zestien jaar oud die de zin van het leven niet
inziet en zelfmoord wil plegen. Zijn ouders zijn gescheiden,
zijn moeder geeft weinig om hem en zijn beste vriend is zijn
geestelijk en lichamelijk gehandicapte buurjongen Billy. Maar
zelfs zelfmoord plegen lukt Sexton niet en hij komt klem te
zitten onder een koelkast op de plaatselijke vuilnisbelt.
Daar ontmoet hij Didi, die hem uit zijn benarde situatie bevrijdt
en hem vervolgens de hele dag op sleeptouw neemt.
Zoals altijd bij Gaiman bevat het
verhaal meerdere lagen. Zo is Mad Hettie, een gestoorde heks
van tweehonderd vijftig jaar oud, op zoek naar haar hart en
dwingt ze Didi om haar te helpen. Daarnaast is een bizarre
rol weggelegd voor de Eremite, een bovennatuurlijk wezen zonder
ogen dat het op de macht van Death heeft gemunt. Kortom, twee
personen die op zoek zijn naar Death, met daar tegenover een
derde persoon, die juist op zoek is naar de zin van het leven...
de symboliek druipt ervan af, zoals wel vaker bij Gaiman.
Hoewel deze twee subplots de twee centrale conflicten van
de plot vormen, blijft het de vraag of ze tevens de ware kern
van de plot omvatten. Want ondanks alle vreemde gebeurtenissen
draait de serie toch om Sexton, die dankzij zijn dag met Didi
de waarde van het leven leert kennen en uiteindelijk geen
zelfmoord wil plegen. Dankzij Didi ziet hij in dat het leven
bestaat uit goede momenten, slechte momenten en pijnlijke
momenten en dat de eindigheid van het leven het bestaan zo
kostbaar maakt. Met andere woorden, het verhaal draait in
feite om Sextons spirituele reis naar volwassenheid en de
acceptatie van het leven. Dat hij daarbij juist Death nodig
heeft, is een ironie zoals alleen Gaiman die kan bedenken
en op subtiele wijze kan uitwerken.
In Death: the High Cost of Living
werkt Gaiman samen met Chris Bachalo, tot dan toe vooral bekend
vanwege zijn surrealistische en innovatieve tekenwerk voor
de serie Shade, the Changing Man. Het is algemeen bekend dat
Gaiman altijd nauw met zijn tekenaars samenwerkt, maar zelden
is een verhaal van Gaiman visueel zo goed uit de verf gekomen
als bij deze miniserie. Bachalo's recente werk voor de serie
Steampunk toont overduidelijk aan dat hij minder goed uit
de voeten kan met dynamische scènes, maar wat hij hier
laat zien, behoort wellicht tot zijn beste werk ooit. Zijn
tekenwerk is helder, rustgevend en aangrijpend, zijn composities
zijn effectief en de gelaatsuitdrukkingen van zijn personages
(altijd al Bachalo's handelsmerk) zijn vol emotie, zonder
al te veel overdrijving.
Al na één keer lezen,
is zonneklaar dat Death: the High Cost of Living een bijzondere
miniserie is, maar de echte waarde wordt pas na enkele malen
herlezen duidelijk. De manier waarop Gaiman zijn personages
op realistische, herkenbare manier over ditjes en datjes kan
laten praten, zorgt voor een ongekende diepgang in de karakters
en de toevalligheid waarmee de plot voortgaat, geeft het geheel
een apart soort charme. Gaimans manier van schrijven heeft
begin jaren negentig de toon gezet voor alle Vertigo-comics
die daarna zijn verschenen en na het lezen van Death: the
High Cost of Living is duidelijk waarom. Het is een echte
klassieker, temeer daar het aangeeft dat ook comics die over
iets anders gaan dan superhelden bestaansrecht hebben.
death:
the high cost of living #1-3
- dc / vertigo (full color, 32 pagina's) door:
neil gaiman & chris bachalo uitgegeven:
maart 1993 - mei 1993