Als de afgelopen tien jaar één
tekenaar voor de nodige controverse heeft gezorgd, dan is
dat Rob Liefeld. Na een veelbelovende start bij DC Comics,
waar hij het tekenwerk voor de miniserie Hawk & Dove verzorgde,
maakte hij begin jaren negentig de overstap naar Marvel Comics,
waar hij samen met Louise Simonson aan de serie New Mutants
ging werken. Zijn tekenstijl was vernieuwend en straalde een
frisse brutaliteit uit. Samen met collega's als Jim Lee en
Todd McFarlane behoorde Liefeld tot een nieuwe lichting tekenaars
die verouderde conventies terzijde schoof en met ongebruikelijke
lay-outs een nieuwe dimensie aan het woord 'dynamisch' gaf.
Maar in tegenstelling tot zijn collega's van die tijd is het
met Liefeld de verkeerde kant op gegaan en is hij vandaag
de dag vaker het object van bijtende spot dan wie dan ook.
Youngblood #1 kan gezien worden als
het keerpunt in Liefelds carrière. Daarna is het uitsluitend
bergafwaarts gegaan. Samen met een half dozijn populaire tekenaars
had hij zijn biezen gepakt en Marvel Comics uit onvrede met
de bestaande situatie de rug toegekeerd. De nieuwe lichting
tekenaars wilde meer creatieve vrijheid en omdat ze die niet
kregen, begonnen ze voor zichzelf. Zo ontstond begin 1992
Image Comics. Eerst werden de comics nog uitgegeven door Malibu
Comics, maar al spoedig werd Image zelfstandig en is het uitgegroeid
tot één van de vier grootste uitgeverijen in
Amerika. Aan Youngblood #1 heeft dat echter niet gelegen,
want deze allereerste comic van Image is een knap staaltje
gebakken lucht. Samen met zijn goede vriend Hank Kalanz levert
Liefeld namelijk zo'n rommelig en inhoudsloos nummer af dat
direct duidelijk is waarom hij door bijna geen enkele lezer
meer serieus wordt genomen.
Dit eerste nummer introduceert in
twee aparte verhalen Youngblood, een superheldenteam bestaande
uit een onderdeel dat op Amerikaanse bodem opereert en een
onderdeel dat wordt ingezet voor geheime buitenlandse missies.
Beide onderdelen werken in opdracht van de Amerikaanse president,
maar gaan zo nu en dan net iets verder dan hen is opgedragen.
Zo mengt het team zich snel in de strijd om Israëlisch
grondgebied, waarbij de leider van de bezetters Hassan Kussein
door Psi-Fire vervolgens op gruwelijke en bloederige wijze
om het leven wordt gebracht. Afgezien van het feit dat op
een aardige manier wordt ingespeeld op het toentertijd actuele
conflict over de Irakese bezetting van Koeweit, kan het verhaal
vanwege de opzet echter niet boeien. Meteen op de eerste pagina
valt de lezer midden in het gevecht. Een gevecht dat voortduurt
tot het eind van het verhaal, waarbij alle personages wel
aan bod komen maar geen diepte krijgen. Hetzelfde geldt voor
het andere verhaal in deze comic, dat zich in Amerika afspeelt
en niets meer doet dan de weg vrijmaken voor een grootschalig
gevecht tussen Youngblood en het criminele team The Four.
Technisch rammelt de plot van beide
verhalen aan alle kanten. De nadruk ligt op de actie en van
een logische, kalme en gedegen opbouw hebben Kanalz en Liefeld
duidelijk nog nooit gehoord. In het hoofdverhaal worden personages
als Shaft, Chapel en Diehard plichtmatig voorgesteld, maar
in het verhaal over de dictator Kussein wordt van begin tot
eind gevochten en is het onmogelijk om ook maar een beetje
sympathie voor de personages te voelen. Dit wordt nog eens
versterkt door de dialogen, die uitblinken in knulligheid
en weinig meer zijn dan een reeks aan elkaar geplakte strijdkreten,
oneliners en stoere taal. Ook de tekeningen werken op dit
punt niet bepaald mee, want met de voor hem inmiddels zo kenmerkende
tekenstijl kan Liefeld zijn personages geen ziel geven. Knarsende
tanden, gevaarlijke grimassen en kleine ogen overheersen elke
pagina en de overgangen tussen de kaders zijn vaak zo willekeurig
dat niet meer overblijft dan een handjevol pin-ups van anatomisch
onmogelijke figuren met veel te grote bovenlichamen en veel
te smalle voeten.
De historische waarde van Youngblood
#1 kan niet worden ontkend. Het was de eerste Image comic
en het is in vele opzichten een revolutionair nummer waarmee
de trend voor de rest van de jaren negentig is gezet. Er is
voor een nieuwe uitgeverij echter geen slechter begin denkbaar
dan een comic als deze en het is niet verwonderlijk dat Image
dankzij dit soort abominabele werkjes in die beginjaren door
velen werd afgeschilderd als bolwerk van oppervlakkigheid.
Pas na Liefelds vertrek en enkele grondige saneringen heeft
Image bewezen dat het niet langer een uit de hand gelopen
hobby van een puberaal groepje opgeblazen ego's is, maar dat
het wel degelijk kwalitatief hoogstaande comics kan voortbrengen.
En dat zelfs een serie als Youngblood interessant kan zijn,
hebben Alan Moore en Steve Skroce in één van
de latere, nieuwe reeksen van deze comic bewezen. Maar Youngblood
#1 is en blijft een wanprestatie van kosmische proporties.
youngblood
#1
- image comics (full color, 32 pagina's) door:
hank kanalz & rob liefeld uitgegeven:
april 1992