Mensen die nauw betrokken zijn bij
het maken van de hedendaagse comic leven in een hokjeswereld;
een stigma dat ze zelf in stand houden. De ene tekenaar heeft
gekeken naar een Jim Lee, J. Scott Campbell of Joe Madureira
en is al snel een nieuwe manga-krabbelaar, de ander werkt
met onmogelijke, buitenproportionele verhoudingen en gedetailleerde
uitrustingen en wordt als kloon van Todd McFarlane bestempeld.
In de meeste gevallen terechte labels, die gek genoeg zelden
tot ontevredenheid leiden. Zo zijn meer voorbeelden te noemen,
maar het punt is: echte pioniers, die hun aangeleerde (gekopieerde)
stijl niet meteen heilig verklaren, zijn bijzonder zeldzaam.
Het zijn makers die vanuit een bepaalde stijl doorgroeien
naar iets nieuws, iets eigens. Je komt snel uit bij respectabele,
maar te vaak verplicht aangehaalde namen als Dave Sim (Cerebus),
Frank Miller (Sin City) en Joseph Michael Linsner (Dawn).
Een minder bekende god die in dit rijtje thuishoort, is Kyle
Baker.
Baker (1965) is een artistiekeling
uit New York die in het verleden onopvallend mainstreamwerk
deed voor grote uitgeverijen (Amazing Spider-Man, Avengers,
Doom Patrol), maar wiens voornaamste doel al die tijd bestond
uit het bij de lezer onder de aandacht krijgen van zijn eigen
ideeën. Toen zijn eerste twee pennenvruchten, The Cowboy
Wally Show (Doubleday) en Why I Hate Saturn (Piranha Press),
eenmaal bij kleinere uitgeverijen waren verschenen, was die
wens snel realiteit. DC kocht de rechten van laatstgenoemde
titel en bracht het onder bij Vertigo, waarbij Baker vervolgens
ook You Are Here uitbracht. Daarmee had hij op dat moment
drie volledig uit zijn eigen geest ontsproten graphic novels
gemaakt, waarbij de uitvoering geen enkele keer op een vorige
leek. Cowboy Wally was puur zwart-wit, de tekenstijl in Why
I Hate Saturn is lichtelijk aangepast in het kader van Bakers
experimenten met grijstonen en alternatief inktwerk en You
Are Here is full color en in een animatiestijl. Ook verhaaltechnisch
lijken de verhalen in niets op elkaar. Niet alleen qua invulling,
maar ook qua vorm waarin de verhalen worden gegoten, blijft
de Newyorker vernieuwen. Een mockumentary, een sitcom en een
actieverhaal, allen met bijtende humor als belangrijkste ingrediënt.
Tot op heden is Why I Hate Saturn
Bakers belangrijkste werk. Het is een slimme, sarcastisch
tot cynische blik op de alledaagse realiteit van jonge mensen,
hun werk en hun relaties. Hoofdpersoon Anne Merkel is columniste
voor een zelfverklaard hip magazine genaamd Daddy-O, het type
blad dat apart wil zijn om het apart zijn. Anne zelf heeft
er in ieder geval de pest aan en steekt dat niet onder stoelen
of banken. Dat ondervindt ook haar baas. Tijdens Annes vele
bar- en cafébezoekjes met haar beste vriend Ricky geeft
ze op een komische manier voortdurend af op haar collega's,
het blad en hun lezers. Het valt echter in het niets vergeleken
bij haar en Ricky's analyses over het leven van de hedendaagse
datende single, wat dé rode lijn van het verhaal is;
Anne's eigen leven, dus. Die analyses zijn op zijn zachtst
gezegd sarcastisch, maar tegelijkertijd verrassend scherp.
De lezer weet binnen tien pagina's waar hij aan toe is.
Wat daarna volgt, lijkt op een sitcom
op papier en de sterke oneliners vliegen sneller van de bladzijden
dan in menig film met Bruce Willis. Maar net op het moment
dat Anne zich realiseert dat de fles whiskey die ze zojuist
achterover heeft geslagen niet helpt tegen haar naderende
writer's block, klopt haar zus Laura (die ze in geen tijden
gezien heeft) op de deur met een schotwond en een vaag verhaal,
dat meteen de titel verklaart. Vanaf dat moment worden de
vermakelijke aaneenschakelingen van gesprekken vermengd met
een plot, dat helaas het zwakste onderdeel is van Why I Hate
Saturn.
Het enige punt van kritiek betreft
dan ook de laatste dertig pagina's van Anne en Laura's avontuur.
Baker sluit af met een serieuze en gewelddadige climax waar
de rest van het zo ook al vlotte verhaal totaal niet om vraagt.
Het valt daarom een beetje uit de toon. Dat plichtmatige plot
en de gekozen oplossing als de ontknoping van Anne's relaas
maken het verschil tussen gewoon een goede comic en een meesterwerk.
why i
hate saturn
- dc / vertigo & piranha press (black & white, 199
pagina's) door: kyle baker uitgegeven:
1990