Tommysaurus Rex was niet meer dan
een vingeroefening. In vergelijking met zijn vorige graphic
novel legt Doug TenNapel de lat namelijk beduidend hoger in
Earthboy Jacobus. Niet alleen is het verhaal zelf bijna drie
keer zo lang, het omvat ook veel meer wat betreft thematiek,
omvang van emoties en gezonde ambities. Uiteraard liggen die
ambities wel in het straatje van de politiek zeer uitgesproken
TenNapel. Een blik op de donkere cover is voldoende, want
een sfeervolle silhouet toont een gewapende jongen tegen een
achtergrond van een wapperende Amerikaanse vlag. Wie niet
door de politieke ondertoon kan prikken, zal dit nieuwste
project hoofdschuddend wegleggen.
Titelpersonage Jacobus is nog maar
een kleine jongen wanneer hij zijn eigen dimensie ontvlucht.
Hij strandt op de Aarde, waar hij achterna wordt gezeten door
levensgevaarlijke Ectoids. Daar wordt hij gered door Chief
Edwards, een gepensioneerde politiecommissaris, die een geheel
nieuwe invulling kan geven aan zijn leven nu hij de kleine
jongen onder zijn hoede neemt. De Chief werpt zich op als
vaderfiguur, hij leert Jacobus hoe hij voor zichzelf moet
opkomen en steunt zijn surrogaatzoon zowel bij het aanpassen
aan het leven op Aarde als bij het vechten tegen de Ectoids
die steeds brutaler worden en ook deze dimensie trotseren.
Als puber verzet Jacobus zich tegen de Chief. Precies in die
kwetsbare periode lanceren de Ectoids een groots offensief.
Ze nemen zowel Jacobus als Chief mee naar hun bizarre dimensie,
waar vader en zoon gescheiden raken en Jacobus in zijn eentje
de reis naar volwassenheid moet maken. Het wordt een wonderlijk
avontuur, maar aan een happy end wordt natuurlijk nooit getwijfeld.
Het verhaal is opgedeeld in drie hoofdstukken
van ongeveer vergelijkbare omvang. In het eerste deel zien
we hoe Jacobus op Aarde aankomt, hoe hij daarna wordt gepest
op school en hoe hij dankzij de onverschrokken houding van
Chief zijn angsten overwint. In het tweede deel gaat het tempo
omhoog en worden Chief en de inmiddels puberende Jacobus van
elkaar gescheiden, terwijl het derde deel een volwassen Jacobus
laat zien die op zoek gaat naar zijn eigen identiteit, zijn
vader en zijn aartsvijand Huntikrog. De vertelstijl ligt hierbij
duidelijk in het verlengde van TenNapels eerdere werk. Hij
combineert een cinematografische aanpak met effectieve decompressie
en schuwt geen enkel cliché. De personages, ook Jacobus,
zijn gesneden volgens het patroon van archetypen. Dit betekent
weer een zekere voorspelbaarheid, gekoppeld aan geforceerde
subplots, waaronder de naïeve kijk op familiebanden en
het ontstaan van relaties. Dat laatste maakt het einde ronduit
tenenkrommend, maar voor het overige verhinderen de karikaturale
ontwikkelingen toch niet dat het avontuur van Jacobus vlot
wegleest.
Als altijd zit de kracht van TenNapels
werk in de tekeningen. Dat is namelijk verre van traditioneel.
Met een mix van zwierige lijnen die zich uitstekend lenen
voor een licht cartooneske ondertoon en een gevoel voor effectieve
composities kan TenNapel zijn verhaal op doeltreffende wijze
vertellen. Hij begrijpt hoe de dynamiek van een panel in elkaar
zit, weet wanneer hij moet vertragen en versnellen en gebruikt
grote zwarte vlakken bij het creëren van het contrast.
In dit geval kan hij zich bovendien uitleven op het ontwerp
van de Ectoids, die ook nog eens leven in een zeer onherbergzame
wereld die de wetten van de logica tart zonder dat de lezer
daarbij de weg kwijtraakt door vreemde achtergronden of dito
perspectieven. Misschien is het jammer, dat hij heeft gekozen
voor handgetekende balloons in combinatie met een net te statisch
computerlettertype, maar dat heeft uiteindelijk ook zo zijn
charmes, net als de sporadische typefout. Visueel is dit zonder
twijfel TenNapels beste werk tot nu toe.
Earthboy Jacobus is typisch TenNapel.
Voor elk platgetreden pad heeft het een originele insteek
en voor elk stuk zoetsappige tekst heeft het momenten die
in hun onschuld toch kunnen raken. Neem het terugkerend motief
van het knippen van Jacobus' te lange haar. Dit gebeurt in
alle drie de hoofdstukken, maar alleen in het laatste hoofdstuk
moet ook Chief zijn haar knippen, want alleen daarmee kan
hij zijn eigen identiteit herwinnen. Wie daar niet meteen
een politiek statement in wil zien, kan zich verheugen op
meer van dit soort verteltechnische vernuftigheid. Want zo
af en toe kan een voorspelbare en simpele graphic novel ook
meer dan voldoende zijn voor leuk vermaak.