Het blijft lachen met Frank Miller,
de man die in 1986 het superheldengenre op z'n kop zette met
zijn miniserie The Dark Knight Returns. Soms vraag ik me af
hoe het mogelijk is dat hij überhaupt ieder jaar een
nieuw project lanceert. Zijn recente werk voor Sin City lijkt
meer op een variété act dan op de mooie, grensverleggende
hoogstandjes waar hij beroemd mee is geworden. Eind jaren
tachtig, begin jaren negentig maakte Miller de overstap naar
Dark Horse, waar hij voor bijzonder veel successen garant
stond. Van het meeslepend briljante Give Me Liberty tot het
oorverdovend harde Sin City, alles wat hij aanraakte, veranderde
uit puur ontzag in goud.
Maar er is iets misgegaan. Na enkele
bewogen jaren is Miller gaan interen op de succesformule van
Sin City. Praktisch elk jaar verschijnt een nieuwe Sin City
miniserie en zo langzamerhand zijn alle variaties op de misdaadcomic
wel de revue gepasseerd. Waar Miller een groot voorstander
is van verandering op het gebied van censuur in Amerika zinkt
hij steeds dieper weg in het moeras van creatieve stilstand.
Het was al een tijdje duidelijk dat het eind van zijn creatieve
Latijn was bereikt, maar zijn meest recente Sin City miniserie,
het negendelige Hell and Back, bevestigt dat Millers recente
werk nauwelijks het predicaat 'zinloze pulp' ontstijgt.
Daarom schrok ik toen ik het laatste
nieuwtje over Miller las. Een kleine twee weken geleden lag
ik onder het genot van een bruisend glas limonade in de felle
zon toen ik achteloos een stapeltje papier met uitgeprint
nieuws van de website Comic Book Resources doorbladerde. Doe
ik wel vaker. Anders moet je alles online gaan lezen en stapelen
de telefoontikken zich vrolijk op. Maar toen ik bij het laatste
nieuws over Miller was aanbeland, kon ik nog maar net voorkomen
dat de limonade door mijn neus naar buiten kwam. Miller keert
namelijk terug naar de plek van het misdrijf en gaat voor
DC Comics werken aan The Dark Knight Strikes Back, de opvolger
van de miniserie waar het allemaal mee begon. Je kon het muziekje
van The Twilight Zone bijna op de achtergrond horen.
Nog los van de kwaliteit van Millers
werk kan zijn beslissing als een zwaktebod worden bestempeld.
Jarenlang heeft hij als een hond van zich afgebeten en geroepen
dat veel meer aandacht aan de rechten van schrijvers en tekenaars
moest worden besteed. Jarenlang heeft hij geweigerd om als
freelancer aan de ketting te moeten bij grote uitgeverijen
als Marvel en DC. En nu die strijd min of meer is gewonnen,
laat hij zich opnieuw, maar nu bewust, voor het creatieve
karretje van een grote uitgeverij spannen. Daar komt bij,
zit nog wel iemand op het vervolg van de beste superheldencomic
van de laatste twintig jaar te wachten, zeker nu Miller zo
ver onder zijn oude niveau zit?
In The Dark Knight Strikes Back wil
Miller 'zijn' Batman als een echte held neerzetten. Waar The
Dark Knight Returns cynisch en keihard was, zal het vervolg
optimistischer zijn. De thematiek van de vierdelige miniserie
waarmee hij in 1986 het medium comics weer op de kaart zette,
is volgens Miller in de jaren negentig veel te ver doorgevoerd.
De echte helden van vroeger zijn verworden tot moreel twijfelachtige
eenlingen waar niemand tegenop kijkt. Kortom, het concept
'superheld' is vernield en Miller zal alles even repareren.
Is dat nu de rebel die vijftien jaar geleden een in slaap
gesukkelde generatie lezers hardhandig wakker schudde? Is
dat de brutale vlegel die tegen zo veel heilige huisjes heeft
getrapt om de positie van schrijvers en tekenaars te verbeteren?
Nee, het is een nostalgische daad
van een uitgebluste grootmeester. Hij weet maar al te goed
dat Sin City een doodlopend steegje is geworden waar geen
eer meer mee te behalen valt. Daarom keert hij terug naar
de basis, speelt in op de sentimenten van de lezers en wil
hij verdoezelen dat hij de handdoek in de ring gooit. Daarom
is het zo ironisch dat Miller aangeeft dat de helden van vroeger
geen echte helden zijn... want die opmerking kan net zo gemakkelijk
op hem slaan.