Waarom voor de titel K-19: The Widowmaker
is gekozen, zal een raadsel blijven. Het dekt de lading, maar
zonder kennis van het verhaal overheerst de verwondering over
zo'n onhandige benaming. Deze verwondering blijft tijdens
de film, want de makers hinken overduidelijk op meerdere gedachten.
Is het een actiefilm? Een karakterstudie? Een moralistisch
stukje patriottisme? Of slechts een clichématige duikbotenfilm?
De nucleaire onderzeeër K-19
is begin 1961 de trots van de Russische vloot. Van hogerhand
is bevolen dat de bouw volgens schema moet geschieden, tot
ergernis van Mikhail Polenin (Liam Neeson), de perfectionistische
kapitein. Hij wordt snel opzijgezet en moet dienen onder Alexei
Vostrikov (Harrison Ford), hetgeen het begin is van grote
spanningen. Vostrikov is een harde, laat zijn bemanning hun
grenzen aftasten en is niet te beroerd om hen de dood in te
sturen als de kernreactor van de onderzeeër gerepareerd
moet worden. Eén misstap en het betekent zomaar het
onbedoelde begin van een Wereldoorlog: ze liggen vlak voor
de Amerikaanse kust. Het is de vraag of beide kapiteins ondanks
hun onenigheden kunnen samenwerken.
Dat de plot na een te trage opbouw
vol zijwegen uiteindelijk wel spannend wordt, is het gevolg
van een claustrofobische regie. Zowel de snelle shots door
de nauwe ruimtes als de scènes waarin de bemanning
misselijk van de radioactieve straling naar buiten komt, raken
de juiste snaar. Dat zijn tevens de momenten waarop Ford en
Neeson het beste spel bieden. Verder blijft het namelijk aan
de brave kant, met onderling inwisselbare bijpersonages en
een verhaal waarin op verkeerde momenten op de verkeerde dingen
nadruk wordt gelegd. Tegen het eind vervagen bovendien de
geschillen. Noodzakelijk voor de film, toch ietwat geforceerd.
K-19: The Widowmaker is een knap staaltje
omgekeerd patriottisme. Zeker, het gaat over Russen die Amerika
als de vijand zien, maar tussen de regels door is het stiekem
een hapklare moraalversterker voor iedereen die zijn of haar
land een warm hart toedraagt. Ideaal dus voor het Amerikaanse
publiek na 11 september 2001. In Nederland zijn we misschien
te nuchter voor duikbootsentiment. Dat hebben we vaker en
beter gezien.
k-19:
the widowmaker
- 138 min (kathryn bigelow) cast: harrison
ford, liam neeson, peter sarsgaard, christian camargo, joss
ackland & donald sumpter gezien: 25.08.02
- zeist, figi (sneak preview)