Amerikanen hebben iets met wapens.
Aan het eind van de achttiende eeuw werd het recht op het
hebben en dragen van een vuurwapen zelfs via een amendement
grondwettelijk vastgelegd. Filmmaker Michael Moore staat in
zijn documentaire Bowling for Columbine uitgebreid stil bij
de logica en de gekte van deze Amerikaanse wapencultuur, met
als uitgangspunt het bloedbad dat twee tieners aanrichtten
op de Columbine High School in Littleton, Colorado.
Gedurende twee uur legt Moore de vinger
op de rotte plek. Hij doet dat op een manier die de kijker
weinig subtiel stuurt, strooiend met statistieken die vaak
net niet in een juist perspectief worden geplaatst. Het effect
is er niet minder om, want wie kijkt niet met verbazing toe
hoe Moore een rekening bij een bank opent en als welkomstcadeau
een geweer krijgt? In een land waar paranoia en angst voor
alles wat vreemd is hoogtij vieren, is het werkelijk te bizar
voor woorden dat iedereen gewoon om de hoek munitie kan kopen,
zo wordt in fragmentarische statements betoogd. Op het hoogtepunt
van het betoog wordt Charlton Heston, voorman van de National
Rifle Association, tussen neus en lippen door pijnlijk ontmaskerd.
In feite schiet Moore zelf nogal in
het wilde weg. Zijn verhaal kent weliswaar een rode draad,
maar hij schept te veel genoegen in het nemen van grappige
zijweggetjes (waaronder een interview met zanger Marilyn Manson)
en het leggen van verbanden die hij vervolgens niet meer gebruikt.
Gelukkig slaagt hij, misschien juist wel door die aanpak,
in het opwerpen van enkele simpele vragen over de mate waarin
de Amerikaanse media en de politiek bijdragen aan een klimaat
waarin niemand zich veilig voelt. Antwoorden geeft hij niet:
hij stuurt de kijker met een ongemakkelijk gevoel naar huis
toe en laat hem zelf de conclusies trekken.
Als een brutale kolos baant Moore
zich een weg door Bowling for Columbine. Voorstanders van
wapenbezit worden genadeloos belachelijk gemaakt, terwijl
een zacht huilende schooljuffrouw kan rekenen op een hand
op de schouder. Evenwichtig en journalistiek verantwoord is
anders, maar hij durft het in ieder geval wel. Zelfs tegen
een grondwettelijk vastgelegd heilig huisje mag immers best
eens worden geschopt.
bowling
for columbine
- 119 min (michael moore) cast: michael moore,
charlton heston, marilyn manson, matt stone & george w
bush gezien: 03.01.03 - utrecht, 't hoogt