Een film met een godsdienstige grondslag
bevindt zich bijna automatisch op gevaarlijk terrein. Het
geloof is immers een onderwerp waarover de meningen per definitie
sterk en vaak hevig uiteen lopen. In het geval van het door
Mel Gibson geregisseerde The Passion of the Christ is dat
niet anders, omdat zo nadrukkelijk de indruk wordt gewekt,
dat de ruim twee uur lange productie een authentiek beeld
geeft van de laatste uren in het leven van Christus.
Het opvallendste ingrediënt voor
het bereiken van deze authenticiteit is de taal. Van het begin
tot eind wordt enkel gesproken in het Latijn, Hebreeuws en
Aramees. Ondanks het noodzakelijke gebruik van de ondertitels
is hierdoor geen sprake van een extra barrière. Het
verhaal over het laatste etmaal van Christus is in de essentie
immers bekend en de aanwezige dialogen bestaan slechts uit
bijbelteksten. Daarbij is de rol van Christus (James Caviezel)
zelfs beperkt tot in het extreme. Hij weet dat dit de ultieme
beproeving is en onder het oog van moeder Maria (Maia Morgenstern)
en Maria Magdalena (Monica Bellucci) ondergaat hij welhaast
gelaten de sadistische martelingen, hatelijke bespottingen
en uiteindelijk de kruisiging zelf.
Hoewel Gibsons bewuste keuze voor
het vertellen van de laatste twaalf uur van Christus als vanzelfsprekend
een nadruk op de lijdensweg inhoudt, is het getoonde geweld
geregeld buitensporig. Geen martelwerktuig wordt gespaard
en juist omdat geen sprake is van cartooneske bloedfonteinen
die we kennen uit een gemiddelde tienerhorror, is het resultaat
zo beklemmend. Uiteindelijk verdringt dit obsessieve in beeld
brengen van de geselingen zelfs de spirituele boodschap. Wat
overblijft, is een beperkte interpretatie van het evangelie,
met licht antisemitische ondertoon die de gemoederen flink
bezighoudt.
Voor alles buiten de essentie van
het verhaal vereist The Passion of the Christ overigens wel
degelijk voorkennis. Bijpersonages krijgen nauwelijks een
introductie of een naam en de in flashbacks getoonde gebeurtenissen
worden niet in de context geplaatst. Gibson wil dit gebrek
aan diepgang compenseren met shots vol plechtstatige slowmotion
en grote camerahoeken. Heel mooi, weelderig, bombastisch,
maar bij een beladen film als deze niet voldoende.
the passion
of the christ
- 127 min (mel gibson) cast: james caviezel,
maia morgenstern, monica bellucci, hristo jivkov & sergio
rubini gezien: 20.04.04 - amsterdam, de munt