Als je al meer dan tien jaar een nachtdienst
als taxichauffeur in Los Angeles draait, al meer dan tien
jaar over een eigen limousinebedrijf droomt en al meer dan
tien jaar niet verder komt dan lui wegdromen bij een foto
met daarop een tropisch eiland, is het een erg aangename verrassing
wanneer een vrouwelijke passagier warm glimlachend haar visitekaartje
afgeeft. Het is echter een zeer onaangename verrassing wanneer
de vólgende klant een huurmoordenaar is.
In de door Michael Mann geregisseerde
actiethriller Collateral is dat wat de taxichauffeur Max (Jamie
Foxx) overkomt. Hij geniet nog na van het goede gesprek met
advocate Annie (Jada Pinkett Smith) wanneer Vincent (Tom Cruise)
instapt. Of Max hem voor zeshonderd dollar langs vijf verschillende
adressen wil rijden. Dat wil hij wel, maar tegen de tijd dat
het eerste lijk op zijn taxi valt, beseft hij dat zijn in
een grijs pak gestoken passagier helemaal niet in het onroerend
goed zit. Vincent blijkt een moordenaar die in opdracht van
maffiabaas Felix (Javier Bardem) een handjevol belangrijke
getuigen voor eeuwig het zwijgen moet opleggen. Terwijl Max
wanhopig een uitweg zoekt, stapelen de lijken zich op en bemoeit
ook de politie zich met de zaak.
Met de taxi als de centrale 'locatie,'
ontvouwt zich een verhaal dat ondanks een enkel genrecliché
zowel de spanning opvoert als de personages uitdiept. Mann
geeft zijn acteurs ruim de tijd voor scherpe, humoristische
dialogen en creëert dankzij de vaak met digitale video
geschoten scènes een aanhoudend gevoel van urgentie.
Pas zodra de taxi wordt verlaten en het centrale conflict
naar de climax raast, keren de clichés weer terug.
En waarom is één van de belangrijkste mensen
op Vincents lijstje een vrouw terwijl zij later voor Max de
reden is dat hij eindelijk tegen Vincent in opstand komt?
Eerst politiek correct, dan seksistisch; het contrast is toch
zeker frappant.
Los van de onvermijdelijke clichés
zat het duidelijkste risico van Collateral natuurlijk in de
keuze voor de zo vaak als dappere held gecaste Cruise. Hier
is hij het tegenovergestelde van dat archetype en hoewel het
een kwestie van smaak zal zijn, geven zijn grijze haren en
zijn smoezelige stoppelbaardje hem onmiskenbaar de markante
plechtstatigheid die zijn rol nodig heeft. De vlotte wisselwerking
tussen hem en Foxx compenseert weliswaar niet alle minpunten,
maar wel veel.
collateral
- 120 min (michael mann) cast: tom cruise,
jamie foxx, jada pinkett smith, mark ruffalo, peter berg,
irma p hall & javier bardem gezien: 05.10.04
- utrecht, rembrandt