Lemmingen, kleine knaagdieren uit
de poolstreek, willen als een reactie op overbevolking wel
eens massaal migreren naar een ander gebied. Volgens de mythe
plegen ze daarbij collectief zelfmoord. Onzin, zo blijkt,
maar het is wel een fabel die menselijk gedrag in een interessant
daglicht kan zetten. Voor Dominik Moll is het zelfs het uitgangspunt
van zijn film Lemming, een Franse productie over onverklaarbaar
gedrag en onderhuidse spanningen.
Op het eerste gezicht zijn de jonge
Alain (Laurent Lucas) en Bénédicte Getty (Charlotte
Gainsbourg) een voorbeeldig paar. Ze zijn net verhuisd en
zij heeft daarom genoeg om handen, terwijl hij hard bezig
is aan een nieuwe generatie webcams. Op een dag gaat het water
niet uit de gootsteen en vindt Alain een lemming in de afvoer.
Als vervolgens Alains baas Richard Pollock (André Dussolier)
langskomt voor het eten en zijn vrouw Alice (Charlotte Rampling)
zich schandalig gedraagt, valt een ontastbare spanning over
het dagelijkse leven van het paar. Keerpunt is de zelfmoord
van Alice, in de logeerkamer bij Alain en Bénédicte.
Vanaf dat moment vervagen de grenzen tussen droom en werkelijkheid,
feit en fictie, tot Alains leven op instorten staat.
Het in heerlijk loom tempo vertelde
verhaal bouwt de spanning zorgvuldig op. Ongemakkelijke stiltes
worden benadrukt door een iets te lang vastgehouden close-up,
een zoem in de kamer kan door de suggestieve camerabewegingen
veranderen in iets onheilspellends. Rampling eist alle aandacht
op met haar vileine spel en hoewel het jammer is dat zij al
zo vroeg het veld moet ruimen, blijft haar invloed ook in
het laatste deel voelbaar. Zeker wanneer Gainsbourg min of
meer haar rol overneemt, druipt elke scène van de vaak
surrealistische suspense. De lemming blijft de rode draad
van het geheel: het kleine beestje blijkt nog in leven en
knapt langzaam weer op.
Met antwoorden komt Lemming nauwelijks.
Na de dood van Alice krijgt Alain een ongeluk waardoor hij
zich de dingen inbeeldt en omdat het scenario voor Alains
perspectief kiest, worden de grenzen nergens scherp. Wat is
werkelijk gebeurd en wat niet? Niemand weet het, tot een voice-over
vertelt dat het verhaal is afgelopen. Het is een te gemakkelijk
eind, dat geen recht doet aan de eerder opgebouwde spanning.
Het biedt niet eens ruimte voor gefundeerd speculeren.
lemming
- 129 min (dominik moll) cast: charlotte
gainsbourg, laurent lucas, charlotte rampling, andré
dussolier & jacques bonnaffé gezien:
20.09.05 - amsterdam, cinecenter