Paul Haggis volgt in het door hem
geschreven en geregisseerde Crash een handvol personages in
de stad Los Angeles. Zijn door verfrissende volzinnen gekenmerkte
scenario schuwt daarbij geen enkel onderwerp. Of het nu gaat
om vooroordelen, racisme of het contrast tussen arm en rijk,
in het web van die subplots komt alles op een zeer natuurlijke,
welhaast terloopse manier ter sprake. Hij speelt met stereotypen,
om vervolgens alles vakkundig op zijn kop te zetten.
Sleutelmoment in de film is een ongeluk
waarbij veel van de hoofdrolspelers direct of indirect betrokken
zijn. Meer nog dan een metafoor voor het botsen van cultuur,
ras en status is dat ongeluk het onderliggend motief. Want
in Los Angeles, zo vertelt rechercheur Graham Waters (Don
Cheadle), raakt niemand elkaar ooit nog aan. Soms botsen we
tegen elkaar op, in de hoop dat we dan wat voelen. Bijvoorbeeld
Officier van Justitie Rick Cabot (Brandan Fraser) en zijn
vrouw Jean (Sandra Bullock), die bruut op straat worden overvallen.
Of regisseur Cameron Thayer (Terrence Howard) die samen met
zijn echtgenote Christine (Thandie Newton) wordt aangehouden
door de racistische agent Ryan (Matt Dillon) en zijn jonge
partner Hanson (Ryan Phillippe).
Uiteindelijk worden deze verschillende
levens en levensvisies stuk voor stuk met elkaar verweven.
Dit geschiedt op een indrukwekkende wijze, waarbij het melodrama
pas rond de ontknoping de overhand krijgt en waarbij vooroordelen
regelmatig worden omgedraaid. Het levert ronde karakters op,
die door hun veelzijdigheid actuele thema's aansnijden over
de multiculturele samenleving, zonder dat hierbij een belerende
toon doorklinkt. Voor een groot deel ligt dat aan de acteurs.
Het siert de grote namen dat ze soms genoegen nemen met een
kleinere rol, want het is de samenloop van deze knappe acteerprestaties
die ervoor zorgt, dat het verhaal een coherent geheel blijft.
Crash is een speelfilm met een gedurfde
maatschappelijke relevantie, die ook buiten de grenzen van
de stad Los Angeles zijn waarde behoudt. Het gebeurt niet
zo vaak dat groots en ingetogen op deze manier met elkaar
hand in hand gaan. Want Haggis houdt de vertelling kleinschalig
en de emoties opgekropt. Misschien is het juist daardoor zo
effectief. De kijker weet dat het ongeluk uit het begin zal
terugkeren. En dus zet iedereen zich tot het eind schrap voor
de botsing.
crash
- 107 min (paul haggis) cast: don cheadle,
sandra bullock, matt dillon, brendan fraser, thandie newton,
ryan phillippe, jason isaacs, jennifer esposito, terrence
howard, chris bridges & larenz tate gezien:
01.11.05 - amsterdam, pathe arena