"Ik ben vijfenzeventig jaar oud,"
zegt de grijsaard die met zijn fiets niet tegen de heuvel
op kon komen en een lift kreeg aangeboden nadat de vrouwelijke
passagier die auto verruilde voor zijn tweewieler, "maar
ik heb nog nooit een zigeuner op een fiets gezien." Een
zigeuner is de vrouw op de fiets niet, maar haar kleding wekt
die indruk. Daarmee staat het symbool voor de zoektocht naar
een eigen identiteit, centraal thema in Transylvania van Tony
Gatlif.
De vrouw in kwestie heet Zingarina
(Asia Argento), samen met een vriendin (Amira Casar) en een
gids (Alexandra Beaujard) in Roemenië op zoek naar haar
geliefde. Omdat hij illegaal in Frankrijk verbleef, is hij
het land uitgezet. Zij is zwanger van hem, maar hun reünie
is lang niet zo hartstochtelijk als ze zich had voorgesteld:
hij was het land niet uitgezet, hij wilde weg van háár.
Zingarina ontspoort, ze zet haar vriendin en hun gids aan
de kant en ze duikt samen met een zwerfmeisje in de drukke
zigeunergemeenschap. Daar komt ze in contact met Tchangalo
(Birol Ünel), een eenvoudige handelaar die oudjes hun
kostbaarheden afneemt en met winst verkoopt, in wie ze iets
van haar fatalistische gedrag herkent. Zo zwerven ze samen
door de streek.
Muziek speelt een belangrijke rol
in de wereld die Gatlif in het tevens door hem geschreven
scenario schetst. In elke kroeg wordt wel gedanst op de zo
opzwepende klanken van de gitaar en de viool en het lijkt
wel of op elke hoek van de straat een swingende optocht wordt
gehouden. Als Zingarina en haar vriendin Marie het na een
avondje in de kroeg voor gezien willen houden, zit een groep
violisten hen op de hielen. Het vormt een rijke achtergrond
voor de psychologische reis die Zingarina maakt. Misschien
dat haar zwangerschap een net even te mooie afronding van
haar beproeving is, maar het bevlogen spel van Argento grijpt
aan in zijn authenticiteit.
Op de palm van haar hand heeft Zingarina
een geopend oog getekend. "Bescherming," zo legt
ze uit. Als zij iets niet kan aanzien, verbergt ze haar gezicht
achter die hand. Zo zit Transylvania vol met details, vol
met visuele symboliek die een weerspiegeling is van de gemoedstoestand
van de twee hoofdpersonages. Daarmee is het op het sprankje
hoop op het eind na geen vrolijke film, maar wel een intrigerend
schouwspel dat alle zintuigen bespeelt en zo tot leven komt.
transylvania
- 103 min (tony gatlif) cast: asia argento,
birol ünel, amira casar, alexandra beaujard & marco
castoldi gezien: 22.03.07 - utrecht, 't hoogt