Aan het einde van de negentiende eeuw
kon het nog: het verwezenlijken van de Amerikaanse droom door
het zoeken naar en het vinden van olie, ver onder de grond,
in gebieden waar de nieuwe rijkdom en de bijbehorende activiteiten
aan de wieg staan van een nieuw dorpje. Schrijver en regisseur
Paul Thomas Anderson nam de tijd voor zijn nieuwste productie,
maar levert met There Will Be Blood een epische film af die
tegelijk lyrisch en kritisch is over die droom.
Centraal in de vertelling, die zich
uitstrekt over een periode van vele jaren, staat Daniel Plainview
(Daniel Day-Lewis), een zwijgzame mijnwerker die op olie stuit
en als pionier een imperium opbouwt. Hij wordt daarbij bijgestaan
door zijn zoontje H.W. (Dillon Freasier), zowel zijn grote
trots als zijn listige afleidingsmanoeuvre: de dorpelingen
die hij moet overtuigen als hij ergens naar olie wil boren,
zwichten keer op keer voor het mooie sentiment van de vader
en de zoon. Niet iedereen trapt erin. De jonge Eli Sunday
(Paul Dano) beseft dat zijn vaders land meer waard is dan
wat Plainview biedt en eist dat hij het geld mag gebruiken
voor het stichten van zijn kerk. De wrijving tussen de twee
is groot, maar geen offer gaat Plainview te ver. Winst, enkel
dat telt.
Ondanks de grote cast stond Anderson
zeker geen tweede Magnolia voor ogen. Hier draait het hem
alleen om Plainview, een gladde zakenman die met gewichtig
taalgebruik krijgt wat hij wil hebben en elk shot naar zich
toe zuigt. Subplots over de tijdens een ongeluk bij het boren
doof geworden zoon en de vreemdeling die zich voordoet als
zijn broer zeggen meer over hem dan over de anderen en iedere
scène voegt wat toe aan zijn complexe karakter. Zijn
wantrouwen en blijvende zucht naar rijkdom maken hem een gevaarlijke
en onvermijdelijk eenzame, boze man. Zodra hij en Eli jaren
later nog een keer tegenover elkaar staan, blijkt welke vormen
dat heeft aangenomen.
De grote kracht van There Will Be
Blood zit in de details. In het subtiel ouder worden van Day-Lewis,
in de humor die soms onverwacht komt bovendrijven en in de
durf voor het, al is het indirect, niet al te positief afschilderen
van het nasteven van de Amerikaanse droom. Dat alles geeft
het tragische epos een menselijke kant waarvoor in soortgelijke
vertellingen niet altijd ruimte is. De film is een eerbetoon
aan de avonturiers, een sterk tijdsdocument én een
levensles tegelijk.
there
will be blood
- 158 min (paul thomas anderson) cast: daniel
day-lewis, dillon freasier, paul dano, david willis, kevin
j o'connor & russell harvard gezien:
15.03.08 - utrecht, louis hartlooper