Ouder worden als onderwerp voor een
film, dat betekent helemaal niet per definitie een saaie en
zure beschouwing over gemiste kansen en vervlogen gloriedagen.
In de wereld van Jan Sverák levert het Empties op,
een luchtige productie die vakkundig het midden kan houden
tussen komedie en drama en bovendien een extra laag krijgt
doordat de vader van de regisseur zowel het scenario heeft
geschreven als de vertolking van de hoofdrol voor zijn rekening
heeft genomen.
Moderne technieken zijn niet besteed
aan Josef Tkaloun (Zdenek Sverák). Een waterkoker zet
hij onverstoord op het gasfornuis, het icoontje van een prullenbak
op de computer is voor hem een mysterie en als hij zijn leerlingen
weer eens niet de baas kan, zegt hij zijn bestaan als docent
vaarwel. Met pensioen en thuis op de bank bij zijn vrouw Eliska
(Daniela Kolárová) is voor hem geen optie. Na
een mislukt avontuur als fietskoerier gaat hij werken in een
supermarkt, waar hij de lege flessen aanneemt en sorteert.
Het blijkt een ideale plek voor sociale contacten, het spelen
van koppelaar voor collega's en het dromen over de wulpse
dames die telkens bij hem langskomen. Maar een getrouwde man
wordt niet in zijn eentje oud; dat beseft Josef op tijd.
Sverák legt het avontuur van
Josef vast met groot gevoel voor eenvoudige schoonheid. En
telkens als zware thema's worden aangestipt, in het bijzonder
in de relationele sferen, zorgt hij razendsnel voor een komisch
contrast. Het maakt Josef een beetje tot een onnozele dromer,
een goedzak die denkt dat thuis blijven zitten meteen een
vorm van overgave is, van opgeven. Dat is hem vergeven, ten
eerste omdat de vrijblijvende toon van het verhaal ernaar
is en ten tweede omdat de beide Sveráks hun hoofdpersonage
ondanks alles wel consequent sympathiek neerzetten. De ballontocht
aan het einde is dan een kunstgreep, al is dat tegen die tijd
geen echt bezwaar meer.
Empties is een knusse film die grote
thema's verwerkt tot kleine details, met de stad Praag als
achtergrond. Het fotogenieke resultaat heeft welhaast iets
sprookjesachtigs; Josef beleeft zijn avonturen bijna in een
wereld waarin niets mis kan gaan, waarin hij met zijn fiets
tegen een auto op kan botsen en alles toch gewoon grappig
kan blijven. De glimlach van de oude Sverák is daardoor
niet alleen vriendelijk, maar ook ondeugend. Stiekem vindt
hij oud worden helemaal niet erg.
empties
- 100 min (jan sverák) cast: zdenek
sverák, daniela kolárová, tatiana vilhelmová,
alena vránová & martin pechlát gezien:
05.04.08 - utrecht, louis hartlooper