Begin jaren negentig maakte schrijver
en tekenaar Bryan Talbot furore met zijn miniserie The Adventures
of Luther Arkwright voor Dark Horse Comics. In die epische
vertelling over het Britse rijk in verschillende realiteiten
liet Talbot zien dat hij zijn vak verstaat. De door hem gecreëerde
personages worden op indringende wijze neergezet, compleet
met slechte karaktereigenschappen, neurotische trekjes en
uiterlijke onvolkomenheden. Dat hij ook uitstekend uit de
voeten kan met bizarre en verre van realistische personages
bewees hij halverwege de jaren negentig met zijn werk voor
Tekno·Comix, waar hij aan de serie Teknophage werkte,
maar Talbots hart en ziel liggen duidelijk bij het vertellen
van verhalen over gewone mensen in buitengewone situaties.
Voor Talbot zijn heil bij Tekno·Comix
zocht, leverde hij bij Dark Horse Comics met het vierdelige
werkje The Tale of One Bad Rat een schoolvoorbeeld af van
het soort verhalen dat hij het liefst vertelt. Uit interviews
van die tijd blijkt dat hij het verhaal geruime tijd in zijn
hoofd had voor hij het op papier zette en bij het lezen wordt
duidelijk dat flink wat research is gedaan. Het uitgangspunt
is namelijk het werk en met name het levensverhaal van Beatrix
Potter, een schrijfster die beroemd is geworden door haar
korte, enigszins lugubere verhaaltjes over Peter Rabbit en
allerlei andere dieren. Met Potter als rode draad wordt het
verhaal van Helen Potter verteld, een tiener die als kind
seksueel door haar vader is misbruikt, niet op de liefde van
haar moeder kon rekenen en van huis is weggelopen. Samen met
haar tamme rat zwerft ze rond in London en gedurende de miniserie
wordt haar moeizame weg naar volwassenheid en zelfstandigheid
gevolgd.
Helen is geboeid en welhaast geobsedeerd
door het werk van Beatrix Potter en vindt spirituele rust
in het natekenen van haar illustraties. Tegenover dit dwangmatig
natekenen staat een bijzonder levendige fantasie, hetgeen
al direct een aanwijzing is voor de psychische problemen waarmee
Helen kampt. Ze woont een tijdje bij een groep krakers, maar
zelfs daar blijft ze zich een eenling voelen omdat ze bang
is haar gevoelens te tonen. Nadat haar rat door een kat is
opgegeten, vertrekt ze naar het Lake District, daar waar Beatrix
Potter een deel van haar leven heeft gewoond. Vanaf dat moment
treedt ze in de voetsporen van haar grote voorbeeld en wordt
ze bijgestaan door een reusachtige rat, haar denkbeeldige
reisgenoot. Helen vindt haar plek in de maatschappij, gaat
de confrontatie aan met haar verleden en haar ouders en de
serie eindigt op Hill Top, de plek waar Beatrix Potter de
meeste van haar verhalen heeft geschreven.
The Tale of One Bad Rat is een verhaal
dat op meerdere niveaus intrigerend en boeiend is. Het is
niet alleen een slimme vertelling over een jong meisje op
weg naar volwassenheid, het is tevens een verhaal met een
boodschap. Dat de inhoud van die boodschap voor iedereen die
de miniserie leest anders kan zijn, is een gevolg van de spaarzame
uitleg die Talbot in het verhaal geeft. Een groot aantal pagina's
bevat weinig tot geen dialoog en de dieperliggende verbanden
moeten door de lezer worden ontdekt. Waar een dergelijke aanpak
normaal gesproken een nogal oppervlakkig verhaal oplevert,
wint de vertelling over Helen Potter op deze manier juist
aan diepte, ook omdat het prachtig ingekleurde en bijzonder
gedetailleerde tekenwerk vaak al meer dan genoeg is. Met name
de beelden van het Engelse landschap spreken voor zich en
dienen als de ideale achtergrond voor Helens reis naar geestelijke
volwassenheid.
Zoals al aangegeven, speelt het verhaal
zich op meerdere niveaus af. Toch is bijvoorbeeld kennis van
het leven van Beatrix Potter niet zonder meer vereist. De
plot biedt voldoende aanknopingspunten en zelfs zonder deze
extra laag binnen de miniserie blijft een interessante en
pakkende vertelling over, waarbij thema's als kindermishandeling,
eenzaamheid en de speurtocht naar een eigen identiteit voorop
staan. In dat opzicht is vooral de scène waarin Helen
de confrontatie met haar vader aangaat een hoogtepunt, waarbij
de oprechtheid van de pagina's spat. Het einde, waar Helen
met een groepje toeristen het huis van Beatrix Potter bezoekt
en tien pagina's lang een verhaaltje van haar leest, is wellicht
iets te suikerzoet, maar het vormt een slimme weerspiegeling
van Helens avontuur en zorgt voor een verdiend happy end.
The Tale of One Bad Rat heeft niet voor niets vele prijzen
in de wacht gesleept en kan worden gezien als een welkome
afwisseling in het medium dat nog altijd met ijzeren hand
door kleurige superhelden wordt geregeerd.
the tale
of one bad rat #1-4
- dark horse comics (full color, 32 pagina's) door:
bryan talbot uitgegeven: oktober 1994 - januari
1995