Brits tekenaar en schrijver Nabiel
Kanan brak begin jaren negentig door met zijn serie genaamd
Exit. Dat was in vele opzichten experimenteel werk, dat niet
lang onopgemerkt bleef. Het was derhalve geen verrassing toen
Caliber Comics hem kort daarna binnenhaalde. Caliber behoorde
in die periode immers tot de beste kleine uitgeverijen, waar
nieuw talent zich naar hartelust kon uitleven. Na een grote
leegloop verdween Caliber weer in de marge van de comicwereld
en werd lange tijd weinig van Kanan vernomen. Pas jaren later
dook hij op bij NBM, een uitgeverij die zich toelegt op graphic
novels. Daar maakte hij Lost Girl, een mooi vormgegeven boekwerkje
van zesennegentig pagina's, waarin hij experimenteert met
zijn versimpelde tekenstijl en een dubbelzinnige vertelling.
De hoofdrol wordt vertolkt door Beth,
een meisje van vijftien jaar oud. Ze is samen met haar jongere
zusje Sally en haar ouders op weg naar de camping als ze in
een supermarkt een uitdagende jonge vrouw tegenkomt. Ze is
alles wat Beth niet is maar wel wil zijn: sexy, zelfbewust
en nergens bang voor. Beth kijkt toe hoe ze een mannelijke
klant verleidt en er na een vluggertje in een donker steegje
met zijn auto vandoor gaat. Vanaf dat moment gaat Beth zich
anders gedragen. Haar zusje is haar te kinderachtig, haar
vriendin Caitlin te saai en haar ouders vooral te suf en vervelend.
Tot haar grote verrassing ontdekt ze dat het mysterieuze meisje
op de camping rondloopt. Ze bouwen een apart soort vriendschap
op, luisteren naar muziek en worden samen high, met als rode
draad de speurtocht van de plaatselijke autoriteiten naar
een ander verdwenen meisje. De politie vindt het meisje en
kort daarna verdwijnt Beths nieuwe vriendin. Een korte zoektocht
later blijkt dat niemand ooit van haar heeft gehoord.
Net als de titel is het verhaal voor
meerdere uitleg vatbaar. Het vrij vreemde eind wekt de suggestie
dat Beths uitdagende vriendin nooit op de camping is geweest.
Misschien heeft ze het meisje wel in het steegje gezien en
was ze dusdanig onder de indruk, dat ze haar in gedachten
tot ultieme vriendin is gaan zien. Op zoek naar haar eigen
volwassenheid is ze zich vervolgens aan deze dame gaan spiegelen.
Dat dit gebeurt tijdens een saaie vakantie in het veilige
bijzijn van haar vader en haar moeder, levert een verrassend
scherp contrast op, met als hoogtepunt de scène waarin
ze naar een feestje gaat en tot irritatie van Caitlin haar
charmes op een veel oudere jongen loslaat. In zekere zin is
het jammer dat de laatste pagina's zo veel vragen opwekken
dat grote delen van het verhaal in twijfel worden getrokken.
Enige afbreuk aan de kern en symboliek van de plot doet dat
namelijk wel. Aan de andere kant past de ontknoping bij wat
Kanan wil vertellen: het verdwaald raken als metafoor voor
volwassen worden. Daarbij komt, dat tempo en dialogen (of
eigenlijk de afwezigheid van dialogen) het verhaal tot zo'n
prettig leesbaar geheel maken, dat minpunten als dubbelzinnigheid
en het niet bijster originele uitgangspunt goeddeels worden
gecompenseerd.
Bij Kanan is het tekenwerk altijd
het kenmerkende punt geweest. Met zijn strakke lijnen schept
hij een rasterachtige achtergrond voor zijn evenzo stilistische
composities, terwijl de personages op hun beurt versimpeld
en cartoonesk zijn. Het is een stijl die, zo zou kunnen worden
beargumenteerd, niet vlekkeloos aansluit op de thematiek en
de diepte van het verhaal. De volwassen, literaire thematiek
moet met name halverwege licht aan impact inboeten, eenvoudigweg
omdat de tekeningen een lichtere sfeer suggereren. Wel is
de drang naar eenvoud een geschikt instrument om bij de tekstloze,
vaak repetitieve scènes een saaie eenzaamheid neer
te zetten. Tevens leidt dit tot een filmische manier van vertellen,
met pagina's die zonder probleem als storyboard voor een filmproductie
kunnen dienen. Hier en daar is een lichte stijlbreuk waarneembaar,
maar het is onduidelijk of dat een bewuste keuze is of het
gevolg van het verstrijken van de tijd tussen begin en afronding
van de comic.
Lost Girl is het bewijs dat Kanan
beschikt over een arsenaal aan talent. Dat hij een jaar of
tien na zijn entree in de comicwereld nog altijd niet bij
een groter publiek is doorgebroken, ligt deels aan zijn lage
werktempo en deels aan de keuzes die hij maakt, want dat zijn
nooit de makkelijkste. Hij houdt zich ver van mainstream comics,
vertelt het liefst comics over mensen die op de één
of andere manier een minder vrolijke, gecompliceerde tijd
meemaken en laat zijn lezers graag nadenken. Wat dat betreft,
is Lost Girl representatief voor zijn werk: twee maal herlezen
is wel het minimum voor iemand die de symboliek en suggesties
van Beths avontuur wil doorgronden.
lost girl
- nbm publishing (black & white, 96 pagina's) door:
nabiel kanan uitgegeven: februari 1999