Toen Marvel Comics in 1986 het vijfentwintig
jarig bestaan vierde, ging dat gepaard met een experiment
dat 'gedurfd' genoemd mag worden. Middels een reeks nieuwe
series werd een nieuw universum bij de lezer geïntroduceerd.
De weinig inspirerende naam was New Universe. Hoewel, zo nieuw
was het ook weer niet, want deze onder meer door Jim Shooter
en Tom DeFalco bedachte wereld was in beginsel gewoon onze
wereld. Een wereld zonder superhelden, onstabiele moleculen
en al die andere elementen die het Marvel Universum tot zo'n
succes hadden gemaakt. Het voordeel was een zeer verrassende
aanpak, waarbij geleidelijk bovenmenselijke elementen in de
comics konden worden verwerkt. Het nadeel was, dat het geen
Marvel Universum was.
Star Brand was één van
die in eerste instantie acht New Universe series. Hoofdpersonage
Kenneth Connell is een rokkenjager van vijfentwintig. Hij
neemt genoegen met een hersenloos baantje bij de plaatselijke
garage in Pittsburgh, maakt schaamteloos misbruik van zijn
niet al te snuggere scharrel Debbie en twijfelt soms openlijk
over zijn toekomst met zijn vriendin Barbara (gescheiden,
twee kinderen). Tijdens een ritje met zijn motor komt hij
een oude man tegen. De man is drager van ongekende krachten,
maar hij is oud en op zoek naar een opvolger. Ken is ondanks
zijn niet al te florissante leven blijkbaar de juiste keuze
en de oude man laat hem achter met een tattoo op zijn hand:
de overdracht van de krachten is geschied. In de loop van
de serie wordt ingegaan op de achtergronden van deze curieuze
ontmoeting, maar in eerste instantie ligt de nadruk op Ken.
Alsof zijn leven nog niet gecompliceerd genoeg is, moet hij
opeens nadenken over de praktische kant van zijn nieuwe krachten,
waarbij de gevolgen voor zijn directe omgeving aanzienlijk
zijn.
Het was eindredacteur Shooter zelf
die de verhalen voor zijn rekening nam, terwijl het tekenwerk
werd verzorgd door John Romita Jr. Twee creatieve zwaargewichten
die op dat moment hun sporen in de comicwereld hadden verdiend.
Alles wees erop dat Star Brand de vlaggenschiptitel moest
worden, een serie die bij succes voorop moest in het moderniseren
van het medium. Het fundament dat wordt gelegd, is zeker overtuigend.
Vooral in de eerste twee nummers wordt op intelligente wijze
de kracht van het New Universe getoond. Want wat doet iemand
als hij of zij plotseling de beschikking krijgt over bijzondere
krachten? In het naïeve zwart-witte wereldbeeld van comics
uit de jaren zestig werd gekozen voor een bestaan als misdaadbestrijder
of superschurk, maar het is een aanpak die ver van de realiteit
staat. Op een manier die vóór die tijd nauwelijks
aan de orde is geweest, toont Shooter de realistische kant
van dat bijna clichématige concept. Als een kind met
nieuw speelgoed test Ken zijn krachten. Hoe ver kan hij vliegen,
hoe veel kan hij optillen en ook: wat moet hij ermee doen?
De eerder genoemde praktische kant zorgt hierbij voor een
dosis humor. Je mag nog zo snel zijn, hoe vind je bijvoorbeeld
de weg naar huis als je in een baan om de Aarde vliegt?
Romita Jr is reeds enkele decennia
een vaste kracht bij Marvel Comics. Hoewel hij prima uit de
voeten kan met gekostumeerde helden, heeft hij met zijn werk
voor series als Daredevil en Punisher War Zone bewezen dat
zijn hoekige en gedetailleerde stekenstijl bij uitstek is
geschikt voor herkenbare, huiselijke taferelen. Gegeven deze
hang naar realisme moet hij een logische keuze zijn geweest
voor het New Universe in het algemeen en Star Brand in het
bijzonder. In de verhalen van Shooter is 'realisme' immers
troef. Ken is onbekend met de aard van zijn krachten en onervaren
als hij is, denkt hij na over wat hij kan doen en vooral wat
hij als nieuwbakken superheld eigenlijk moet doen. Het resultaat
is een stroom aan scènes vol gedachtewolkjes, die toch
mede dankzij het erg afwisselende tekenwerk visueel aantrekkelijk
blijft. Daarbij zijn Ken en de andere hoofdrolspelers geen
eenheidsworsten: ze zijn als gewone burgers ontworpen, compleet
met een eigen lichaamstaal. Ook dit is een voorbeeld van hoe
plot en tekeningen op elkaar zijn afgestemd.
Zoals aangegeven, was het voordeel
van het New Universe tevens het grote nadeel. De nieuwe aanpak,
de nieuwe personages en het nieuwe universum werden in een
door traditionele superhelden gedomineerde markt bijna niet
geaccepteerd. Toegegeven, sommige van de kersverse series
waren matig tot slecht, maar Star Brand laat zien dat het
concept uitstekend kan werken. Helaas kwam de schrijver Shooter
in conflict met de mens Shooter, waardoor hij er bij Marvel
in de loop van 1987 werd uitgewerkt. Zonder hem verloor het
New Universe de originaliteit, werd de boel langzaam tot superheldencomics
omgetoverd en viel een jaar of twee later het doek. Shooters
verhalen voor Star Brand zijn echter tijdloos. Met name deze
eerste twee nummers vormen een aanstekelijke variant op de
clichématige 'origins' van superhelden.
star brand
#1-2
- marvel comics (full color, 32 pagina's) door:
jim shooter & john romita jr uitgegeven:
oktober 1986 - november 1986