De crossover. Het klinkt vandaag de
dag bijna als een vies woord; een marketingtruc die trouwe
lezers aanzet tot het kopen van comics waar ze eigenlijk geen
behoefte aan hebben, maar die wel nodig zijn voor het kunnen
volgen van een in de 'eigen' serie begonnen verhaallijn. De
crossover, bah!
Toch was dat niet altijd zo. We schrijven
eind 1993. Image Comics bestond net, Joe Quesada was nog tekenaar
bij Valiant Comics en de marketingtrein raasde nog niet zo
hard door comicland als nu. En met The Children's Crusade
van het net opgerichte DC / Vertigo werd misschien wel hét
schoolvoorbeeld gegeven van hoe een echt lezenswaardige crossover
eruit moet zien. Het was overigens niet de eerste keer dat
hoofdrolspelers uit het complete universum van een uitgeverij
kwamen opdraven voor een grootschalige vertelling (neem Secret
Wars van Marvel Comics of Crisis on Infinite Earths van DC),
maar dat ging meestal om losstaande miniseries. Ze hadden
wel impact op alle reguliere reeksen, maar waren geen noodzakelijke
koop voor het kunnen volgen van die series.
The Children's Crusade is echter een
avontuur in zeven delen, dat wordt verteld in de Annuals van
Vertigo's toenmalige vlaggenschiptitels, aangevuld met twee
The Children's Crusade specials. De leesvolgorde is The Children's
Crusade #1, Black Orchid Annual #1, Animal Man Annual #1,
Swamp Thing Annual #7, Doom Patrol Annual #2, Arcana: The
Books of Magic Annual #1 en tot slot The Children's Crusade
#2. Bij gebrek aan een jeugdige hoofdrolspeler ontbreekt de
serie Hellblazer. Gedurende de crossover blijft de continuïteit
in al deze series geheiligd; de lezer heeft aan enkel de Annual
van zijn 'eigen' serie een redelijk op zichzelf staand verhaal
en kan zelf bepalen of hij het raamwerk eromheen ook wil lezen.
En dat raamwerk is de moeite waard.
Op een dag zijn alle kinderen van
Flaxdown spoorloos verdwenen. De enige uitzondering is Avril
Mitchell, die net op de bewuste dag elders bij haar tante
logeert. Nu vindt ze haar verdwenen broer Oliver verschrikkelijk,
maar omdat ze ziet wat zijn vermissing met haar ouders doet,
gaat ze toch naar hem op zoek. Ze klopt aan bij Edwin Paine
en Charles Rowland, beter bekend als de Dead Boy Detectives.
De amateur-speurneuzen duiken op de zaak en merken al snel
dat sprake is van meer dan een simpele ontvoering. Het 'meer'
wordt tegelijkertijd ook aan de lezer ontvouwd aan de hand
van oude legendes die gaandeweg steeds meer op één
lijn liggen met de daadwerkelijke plot. De sleutel ligt in
Free Country, een raadselachtige plaats waarvan de zo mooi
lijkende (maar in realiteit gruwelijke) waarheid langzaam
maar zeker duidelijk wordt. Terwijl Charles en Edwin op onderzoek
gaan, zit Free Country ook niet stil. Zo lokken afgezanten
Junkin Buckley, Jack Rabbit en Puck in hoog tempo de bijzondere
kinderen uit de Vertigo-wereld naar hun rijk.
Het geheel zit verhaaltechnisch derhalve
prima in elkaar. Dat kan ook moeilijk anders met schrijvers
als Neil Gaiman, Jamie Delano en John Ney Rieber aan het roer.
Natuurlijk is het zo, dat de ene Annual meer het lezen waard
is dan de ander (Black Orchid en Doom Patrol zijn niet geweldig,
terwijl Animal Man, Swamp Thing en Arcana in positieve zin
opvallen), maar de twee als kop en staart dienende The Children's
Crusade specials van Gaiman zijn dik in orde. Bovendien zijn
de kwaliteitsverschillen niet zo groot dat wordt gesproken
van slecht staat tot super, maar eerder van matig staat tot
goed. Bij de mindere hoofdstukken overheerst voornamelijk
het gevoel, dat de schrijvers liever hun eigen ideeën
wilden neerzetten, in plaats van zich naar de grenzen van
de crossover te schikken.
Bij het tekenwerk ligt dat anders.
Waar het prima begint met de bijna altijd kwaliteit leverende
Chris Bachalo en waar ook het mooie beeldmateriaal van Gary
Amaro, Peter Gross en Peter Snejbjerg veel waardering opwekt,
is bij het werk van in het bijzonder Mark Wheatley ofwel de
stijl ofwel de betrokkenheid bij het project niet enthousiasmerend.
Jammer, want daarmee berokkent deze tekenaar schade aan het
geheel van de crossover, die door de twee uit de toon vallende
Annuals toch al niet perfect meer was.
Wat overblijft, is een prima geheel
met hier en daar wat schoonheidsfoutjes. Gekeken naar wat
tegenwoordig in paperback wordt uitgegeven, is het zelfs onbegrijpelijk
dat dit originele, overwegend prima uitgewerkte project nooit
gebundeld is verschenen. Een mooi vormgegeven paperback is
een lot dat The Children's Crusade meer dan verdient, zodat
de lezer van nu nog eens kan genieten van een hoogtepunt van
toen.
the children's
crusade #1-2
- dc / vertigo (full color, 64 pagina's) door:
neil gaiman, chris bachalo, peter snejbjerg & various
uitgegeven: december 1993 - januari 1994