Hanco Kolk, maker van onder meer de
strips Gilles de Geus en S1ngle, startte in de jaren negentig
met een geheel nieuwe reeks met als titel Meccano. Die serie,
over de gelijknamige stad die begon als een overduidelijke
knipoog naar Monaco, was vooral een uitlaatklep voor grafische
experimenten. De minimale visuele vormgeving en dito kleuren
gaven het een eigenzinnigheid die zijn tijd ver vooruit was.
Een decennium verder probeert Kolk het opnieuw. Het vierde
deel van Meccano verschijnt echter niet in een album, niet
in het Nederlands, nee, het wordt verdeeld over meerdere in
comicvorm vertelde korte episodes. En vertaald naar het Engels,
bovendien.
In de eerste twee delen van deze miniserie,
zoals het waarschijnlijk wel genoemd mag worden, werd getoond
hoe een plaatselijke wielerronde werd bedorven door een met
doping volgepropte winnaar die nadat hij de finishlijn had
genomen ook meteen de wielermiss nam, op het podium, de feestelijke
bloemen nog in haar hand. De moeder genaamd Ophelia voedt
haar dochter Céline vervolgens in haar eentje op. De
band tussen moeder en haar dochter is sterk, niet in de laatste
plaats omdat Ophelia de navelstreng niet doorknipt en dochterlief
tot in haar puberteit als een gehoorzaam schoothondje aan
een halsband achter haar aanloopt. In dit derde en vierde
deel wordt het verhaal verteld over hoe de jonge Céline
in opdracht van haar moeder, die een duur datingbureau runt,
de rijke Dimitri Pushkin moet verleiden, hoewel ze natuurlijk
nauwelijks aan zijn eisen voldoet. Die date wordt vanuit twee
kanten belicht, in deel drie vanuit het perspectief van Céline
en haar moeder en in deel vier vanuit het perspectief van
Dimitri, die verrassend genoeg niet is wat hij lijkt.
In Meccano is niets te gek en niets
te absurd. Dat is een motief dat duidelijk in dit verhaal
is verwerkt, zeker in het derde deel, waar de nadruk ligt
op de humor van de situatie. Terwijl op de achtergrond zijdelings
een moordmysterie speelt, souffleert moeder haar dochter via
een oormicrofoontje. Op die manier is Céline opeens
de ideale vrouw voor rijke Dimitri, die houdt van vrouwen
die heerlijk kunnen koken, vloeiend Russisch spreken en die
in bed van aanpakken weten. Alles is tot in het extreme geregeld,
wat komische slapstick oplevert zodra Céline ontdekt
dat ze een klein leger aan topkoks in haar keuken heeft staan.
Zelfs voor de seks heeft moeder een oplossing: met het licht
uit ziet Dimitri toch geen verschil tussen de onervaren Céline
en de volleerde dame met de veelzeggende naam Malibu Cumdump.
De wending die het vierde deel voorschotelt, is zowel onverwacht
als bizar. Aan de ene kant werpt het een ander licht op de
date, aan de andere kant voelt het goedkoop omdat grote delen
van de dialogen worden herhaald. Dimitri's perspectief is
wel een leuke aanvulling, maar voelt als vulmateriaal.
De gestileerde stijl die Kolk introduceerde
in de eerdere delen van Meccano, toen nog in albumvorm, wordt
hier voortgezet, mogelijk nog extremer in het minimalisme.
De personages kunnen worden teruggebracht tot een enkele lijn
waarbij ogen overgaan in wenkbrauwen en kinnen in één
keer doorlopen naar een golvende haardos. Het is de kracht
van het weglaten die de beschreven wereld tot leven laat komen
en die door de zo strakke lijnen daar waar nodig zowel dynamisch
als statig kan is. In beide delen zijn de seksuele escapades
van Dimitri het toppunt van stilisme; de betrokken personages
worden op een welhaast schematische manier afgebeeld, teruggebracht
tot witte en zwarte lijnen, rondingen en suggesties. Het werkt,
in het bijzonder in deel drie omdat Céline en Dimitri
beide een karakteristiek gelaat hebben. De veel te brede kin
van Dimitri en de naïef ronde ogen van Céline
vullen elkaar prima aan. Door de opzet is het vierde deel
een klein beetje warriger, maar de stijl moet daar nu eenmaal
functioneel zijn.
Toen het eerste deel van Meccano 4
op de planken verscheen, werd het als zesdelige miniserie
aangekondigd. Helaas hebben de vertragingen de planning overhoop
gehaald en zou zelfs het vierde hoofdstuk al als de afsluiter
kunnen gelden. Dat doet echter niet af aan de artistieke kwaliteit
van de reeks, want Kolk laat zien hoe hij in de afgelopen
jaren als tekenaar is gegroeid. De humor in zijn verhalen
is ook aanwezig, het absurde is een mooi extraatje en eigenlijk
is alleen de noodzaak van de Engelse vertaling niet helemaal
duidelijk. Is het een bredere markt, misschien? Toch blijft
het gevoel hangen dat veel van de subtiele humor van Kolk
verloren gaat. En dat is uiteraard heel spijtig.
meccano
4 #3-4
- bries (black & white, 32 pagina's) door:
hanco kolk uitgegeven: augustus 2006 - oktober
2006